Απρίλιος… ο πιο ερωτικός ποιητής της Άνοιξης

Ο  μήνας Απρίλιος είναι  ο τέταρτος μήνας κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό ημερολόγιο.Κατά το Ρωμαϊκό αποτελούσε το δεύτερο μήνα του έτους και ονομάστηκε έτσι (Aprilis) απ’ το λατινικό ρήμα aperio, που σημαίνει ανοίγω.Ανοίγει δηλαδή η γη τους κόλπους της, γεμάτους ομορφιές.Αυτή η ετυμολόγηση είναι η κυρίαρχη και γίνεται αποδεκτή μέχρι σήμερα.Σύμφωνα με άλλη νεότερη εκδοχή, το όνομα του μήνα προέρχεται από το υποκοριστικό Αφρώ (=Αφροδίτη) και τον ετρουσκικό τύπο apru, απ’ όπου τον πήραν οι Ρωμαίοι. Η ετυμολόγηση αυτή ενισχύεται και από το γεγονός ότι οι Ρωμαίοι αφιέρωσαν το μήνα στη θεά Αφροδίτη. Την τιμούσαν όλες οι γυναίκες την 1η του μήνα κάθε χρόνο, αλλά όχι με τον ίδιο τρόπο. «Αι σεμναί γυναίκες (δηλαδή οι αρχόντισσες) «υπέρ ομονοίας και βίου σώφρονος ετίμων την Αφροδίτην», ενώ «αι του πλήθους γυναίκες», για να τιμήσουν την Αφροδίτη, πήγαιναν την πρωταπριλιά να λουστούν στα λουτρά των αντρών – πράγμα, φυσικά, έξω από τα καθιερωμένα – και στα μαλλιά τους φορούσαν στεφάνια από μυρσίνη.Τέλος, ήταν αφιερωμένος και στο θεό Απόλλωνα, από τη λαϊκή ονομασία του οποίου (Aperta) ίσως προήλθε το όνομά του.

Την πρωταπριλιά το ‘χουμε σε καλό να λέμε ψέματα εν είδει αστεϊσμού. Γελούμε τους φίλους είτε για να προκαλέσουμε το γέλιο είτε το πρωταπριλιάτικο ψέμα θα ξεγελάσει κάθε επίφοβο δαίμονα (ή «εχθρό») και θα δώσει την ευτυχία στο νικητή της ψευδολογίας. Είναι ένα είδος μαγικής πάλης για την επικράτηση του καλού (νικητής είναι ο πιο έξυπνος, που δε γελάστηκε). Είναι ένα έθιμο που ήρθε στην Ελλάδα από τη Γαλλία την εποχή των Σταυροφοριών.
Μα πάνω απ όλα ο Απρίλιος είναι Ποιητής
«Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε,
κι όσ’ άνθια βγαίνουν και καρποί τόσ’ άρματα σε κλειούνε.
……………………………………………………………………..Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη
η μαύρη πέτρα ολόχρυση και το ξερό χορτάρι.
Με χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κρένει:«Όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει».
Ο Απρίλης είναι ποιητής μέσα από την ποίηση του  Διονύσιου Σολωμού που μετέτρεψε την ποιητική αύρα του Απρίλη σε διαχρονική Ποίηση.
Ο ΠειρασμόςΈστησ’ ο Έρωτας χορό με τον ξανθόν Aπρίλη,
Kι’ η φύσις ηύρε την καλή και τη γλυκιά της ώρα,
Kαι μες στη σκιά που φούντωσε και κλει δροσιές και μόσχους
Aνάκουστος κιλαϊδισμός και λιποθυμισμένος.
Nερά καθάρια και γλυκά, νερά χαριτωμένα,
Xύνονται μες στην άβυσσο τη μοσχοβολισμένη,
Kαι παίρνουνε το μόσχο της, κι’ αφήνουν τη δροσιά τους,
Kι’ ούλα στον ήλιο δείχνοντας τα πλούτια της πηγής τους,….

Aλαφροΐσκιωτε καλέ, για πες απόψε τί ’δες·
Nύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια!…

Mονάχο ανακατώθηκε το στρογγυλό φεγγάρι,
Kι’ όμορφη βγαίνει κορασιά ντυμένη με το φως του.Διονύσιος Σολωμός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι
Ο λαός ονομάζει τον Απρίλη “Ανθομήνα”, γιατί φέρνει πολλά άνθη, “Ξεροκοφινά” και “Τιναχτοκοφινίδη” γιατί τότε εξαντλούνται οι φτωχικές συγκομιδές του γεωργού, “Αηγιωργίτη” απ’ τον εορτασμό της μνήμης του Αγίου Γεωργίου (23 Απρίλη) και “Λαμπριάτη” επειδή συνήθως ο εορτασμός του Πάσχα πέφτει Απρίλη.
Ο Απρίλης είναι ποιητής μέσα από της άνοιξης το φιλί του Χρυστόστομου Γελαγώτη
Πριν έμπει Απρίλης άνθισε
του χρόνου η χαραμάδα,
λεν’, το φιλί τέτοιο καιρό,
έχει πιο νοστιμάδα.
Όπως ο Μάρτης, έτσι κι ο Απρίλης είναι μήνας δίγνωμος: από τη μια μεριά ο καιρός καλυτερεύει σταθερά, από την άλλη δεν ξεχνάει να δείξει τα χειμωνιάτικα δόντια του με βροχές και χαλάζια.
Τι σημασία έχουν όλα αυτά; Ο Απρίλης είναι ποιητής μέσα από την ευωδιά του Οδυσσέα Ελύτη
ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το ρόπτρο-σκαραβαίος
το παράτολμο δόντι μες στο ψύχος του ήλιου
ο Απρίλης που ένιωσε ν’ αλλάζει φύλο
της πηγής το μπουμπούκι ό,τι που ανοίγει
William Shakespeare – Sonnet 98 (1609)

Δεν ήμουν πλάι σου την άνοιξη αυτή
καθώς ο Απρίλης, πολύχρωμος και λαμπερός
της νιότης την πνοή φυσούσε μες στο κάθε τι –
ως και ο Κρόνος γελούσε κι έπαιζε, ο σκοτεινός ***Ο Απρίλης είναι ποιητής μέσα από την ποίηση της Κικής Δημουλά
Οι λυπημένες φράσειςNα είχαμε μιαν άνοιξη.
Mη γελάς.
Mε πράγματα που δεν υπάρχουν μη γελάς.
Aς λένε τα πουλιά κι οι μυρωδιές στα πλάγια
πως είναι Aπρίλης.
Tο λένε τα πουλιά κι οι έρωτες των άλλων.
Eμένα μ’ εξαπατούνε οι θεοί
κάθε που αλλάζει ο καιρός,
κάθε που δεν αλλάζει.
Mη γελάς.
Έαρ δεν γίνεται
με ρίμες
ήλιοι-Aπρίλιοι,
ήλιοι-Aπρίλιοι,
ομοιοκατάληκτες στιγμές,
χρόνος χρωμάτων,
στρέμματα φωτός,
χαμομηλιών ανυπομονησία να μυρίσουν.
Δημοτικά τραγούδια απ’ τα παράθυρα
ποια γυναί- ποια γυναί- ποια γυναίκα θα σε πάρει,
και όλα τ’ άλλα τρόποι
για να πεθαίνουνε ανώδυνα τα ημερολόγια.
 ΔημοτικόΟ Μάης έχει τ’ όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια
Ο Μάης ρίχνει τη δροσιά κι ο Απρίλης τα λουλούδια
Ο Απρίλης είναι ποιητής μέσα από την ποίηση του Κωστή Παλαμά
Δεν μπορώ να μη σε βλέπω το χειμώνα
Δεν μπορώ να μη σε ιδώ το καλοκαίρι!
Τί είν’ ο Απρίλης με τα ρόδα του και μόνα,
σαν δεν έλθεις με τριαντάφυλλα στο χέρι!
Δεν μπορώ να φανταστώ και στον αιώνα
μια στιγμή του που να μη σε ξέρει.
Και ο Κώστας Ουράνης τον κάνει ποιητή τον Απρίλη
VITA NUOVAΔεν θέλω πια παρά να ζω έτσι όπως ένα δέντρο,
οπού θροΐζει ανάλαφρα σε πρωινό του Απρίλη
μεσ’ σ’ ένα κάμπο ειρηνικό, γεμάτον φως γαλάζιο
και παπαρούνες κόκκινες και άσπρο χαμομήλι.
Αυτό το μήνα μοσχοβολάει η γη από τις φουντωμένες πρασινάδες και τα ανθισμένα λουλούδια. Αυτό το μήνα γεννούν τα πουλιά και κλωσούν τ’ αυγά τους.Και στον Απρίλη ξεχωριστά οι άνθρωποι από παλιά λένε τα παρακάτω:Τώρα ειν’ Απρίλης και χαρά τώρα είναι το καλοκαίρι,
το λέν’ τ’ αηδόνια στα κλαριά κι οι πέρδικες στα πλάγια,
το λεν’ οι κούκοι στα ψηλά – ψηλά στα καταράχια.Παν τα κοπάδια στα βουνά να ξεκαλοκαιριάσουν,
παν και κοντά οι τσοπάνηδες βαρώντας τη φλογέρα
να τα τυροκομήσουν και τη νομή να βγάλουν
και να γιορτάσουν τ’ Άι – Γιωργιού, να ρίξουν στο σημάδι,
να πιούν νερό απ΄το βουνό, να πάρουν τον αγέρα.
Ο Απρίλης είναι ποιητής μέσα από τη Φαντασία στο τραγούδι μιας νυχτερινής κιθάρας της Μαρίας Πολυδούρη
Ο Απρίλης κ’ η Σελήνη μέσα στο άλσος
σμίξαν. Το μεσονύχτι μεθυσμένοι
πέρασαν μ’ ευθυμία.
Και τώρα στη γαλήνη είναι απλωμένη
ρεμβαστική ματιά, η μελαγχολία.
Πολύβουες συναυλίες των αστεριών, κεριά σε κηροπήγια στη μέση του Απρίλη. Ξημέρωμα μέσα σε μαγικά προξενιά με το απρόοπτο. Οι μουσικές στους στενούς δρόμους της νέας όρασης που γητεύει το όνειρο της μέρας. Γιατί ο Απρίλης είναι ποιητής και μας παρέσυρε στη δική του τροχιά απόψε, που θα καταλήξει, όπως είναι φυσικό, στην ποίηση της Λίνα Καράμπα
 
Τα νερά ανοίγουν χιλιάδες βλέφαρα / Λικνίζεται η κόρη απαράλλαχτη θεά/ Τινάζει το κεφάλι / Αναζητά καθρέφτη / Εξετάζει τη φύση / Χαμογελά / Και ξαφνικά / Αναδύεται ο Απρίλης / Κορίτσια κι αγόρια ακολουθούν τρέμοντας τρυφερά από έρωταΤο ημερολόγιο ενός αθέατου Απρίλη», του Ο. Ελύτη….«Το ημερολόγιο ενός αθέατου Απρίλη»(απόσπασμα)Ολοένα σφύριζε ο αέρας κι ολοένα σκοτείνιαζεΚι ολοένα έφτανε η μακρινή φωνή στ’ αυτιά μου:«μια ζωή ολόκληρη»… «μια ζωή ολόκληρη…»….Άραγες να ‘ναι η μοναξιά σ’ όλους του κόσμους ίδια;…………………………………Ολοένα σφύριζε ο αέρας κι ολοένα σκοτείνιαζεΚι ολοένα έφτανε η μακρινή φωνή στ’ αυτιά μου:«μια ζωή ολόκληρη»… «μια ζωή ολόκληρη…»….Στον αντικρινό τοίχο οι σκιές των δέντρων παίζουν κινηματογράφο.Κάπου, φαίνεται, θα διασκεδάζουνΜόλο που δεν υπάρχουν διόλου σπίτια ή άνθρωποιΑκούω κιθάρες κι άλλα γέλια που δεν είναι σιμάΜπορεί και μακριά πολύ μέσα στων ουρανών τα αποκαϊδιαΤην Ανδρομέδα, την Άρκτο ή την Παρθένο…Άραγες να ‘ναι η μοναξιά σ’ όλους του κόσμους ίδια;»Κ. Παλαμάς, “Ο Απρίλης και η Αυγή”Ταίρι νιόνυμφο προβαίνει/ ο Απρίλης κι η Αυγή,να του στρώσει το προσμένει/ νυφικό κρεβάτ’ η Γη.Χίλια δώρα ετοιμάζει/ για το ταίρι π’ αγαπά,τα ξεθάφτει, σα χαλάζι/ πλούτη ατίμητα σκορπά.Εις τους κήπους άνθη χύνει/ και πουλιά στις λαγκαδιές,Στα πουλιά τραγούδια δίνει,/ και στα άνθη ευωδιές.Τη δροσιά κάνει να λάμπει/ σα διαμάντι στα κλαριά,άνθος φτερωτό την κάμπη/ αεράκι το βοριά.Και τα δέντρα φουντωμένα,/ πράσινα, βαθιά, ανοιχτά,μόλις βγήκαν νιοβαμμένα/ απ’ τα χέρια της κι αυτά.Ειν’ η λίμνη πιο γαλάζια, πιο καθάρια η ρεματιά,πιο πολλά εχ’ η κόρη νάζια/ κι ο έρωτας ψευτιά.Ταίρι νιόνυμφο προβαίνει/ ο Απρίλης κι η Αυγή,να του στρώσει το προσμένει/ νυφικό κρεβάτ’ η Γη.(Κ. Παλαμάς, Άπαντα, τ. 1ος, Γκοβόστης)


Παγκόσμια Ποίηση:Τ S Eliot
 «Έρημη Χώρα» «Ο Απρίλης είναι ο μήνας ο σκληρός, γεννώνταςΜες απ’ την πεθαμένη γη τις πασχαλιές, σμίγονταςΘύμηση κι επιθυμία, ταράζονταςΜε τη βροχή της άνοιξης ρίζες οκνές.Ο χειμώνας μας ζέστανε, σκεπάζονταςΤη γη με το χιόνι της λησμονιάς, θρέφονταςΛίγη ζωή μ’ από ξερούς βολβούς.Ποιες ρίζες απλώνονται γρυπές, ποιοι κλώνοι δυναμώνουνΜέσα στα πέτρινα τούτα σαρίδια; Γιε του Ανθρώπου,Να πεις, ή να μαντέψεις, δεν μπορείς, γιατί γνωρίζεις μόνοΜια στοίβα σπασμένες εικόνες, όπου χτυπάει ο ήλιος,Και δε σου δίνει σκέπη το πεθαμένο δέντρο, κι ο γρύλος ανακούφισηΚι η πέτρα ήχο νερούΚείνο το λείψανο που φύτεψες στον κήπο σου τον άλλο χρόνοΆρχισε να βλασταίνει; Πες μου, θα ανθίσει φέτο;»Βλάντιμιρ Χολάν “Τέταρτος μήνας”“Απριλιάτικη καταχνιά. Μια αχτίδα ήλιουχλωμή σαν το ραβδί ενός τυφλού χαράζει σιγά το δρόμο της,αν και πιο σίγουρη από μια βδομάδα πριν.Κρύα χέρια, ζεστή καρδιά.Κι εσύ νιώθεις πιο πολλά από ένα αίσθημα. Όμως αυτό είναι όλο.Αν σ’ απειλήσει ο κίνδυνος, δεν έχεις προστασία.Αν σ’ απειλήσει η ευτυχία, είσαι ανίσχυρος.