Διαφραγματοκήλη: Ποια συμπτώματα προκαλεί; Ποια είναι η οριστική θεραπεία;
Διαφραγματοκήλη: Ποια συμπτώματα προκαλεί; Ποια είναι η οριστική θεραπεία;
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, το τελικό τμήμα του οισοφάγου καθώς και το σύνολο του στομάχου βρίσκονται εντός της περιτοναϊκής κοιλότητας (κοιλίας).
Η διαφραγματοκήλη, λοιπόν, αποτελεί την παθολογική εκείνη κατάσταση, στην οποία το ανώτερο τμήμα του στομάχου, σε συνδυασμό ή μη με το ενδοκοιλιακό τμήμα του οισοφάγου, έχει μετατοπιστεί από την κοιλία εντός του θώρακα (μεσοθωράκιο).
Η μετατόπιση αυτή του οισοφάγου και του στομάχου προκαλεί πολλαπλά συμπτώματα, τα οποία όπως θα εξηγήσουμε παρακάτω οφείλονται είτε στην προκαλούμενη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είτε σε άλλους μηχανισμούς.
Ποιες αιτίες προκαλούν τη διαφραγματοκήλη;
Πολλαπλές αιτίες μπορούν να προκαλέσουν την εμφάνιση διαφραγματοκήλης, έχοντας ωστόσο ως κοινό παρονομαστή την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, με συνέπεια την εξώθηση του περιεχομένου της κοιλίας προς τον θώρακα.
Στις αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν τη διαφραγματοκήλη περιλαμβάνονται:
- Η χρόνια δυσκοιλιότητα
- Η συχνή άρση βάρους
- Η παχυσαρκία
- Η βαριά χειρωνακτική εργασία
- Η εγκυμοσύνη
- Η προχωρημένη ηλικία
- Η εξασθένηση της μυϊκής ισχύος του διαφράγματος
Πολλές φορές, κάποιο άτομο συγκεντρώνει παραπάνω από μία αιτία, με συνέπεια την περαιτέρω αύξηση του κινδύνου εμφάνισης διαφραγματοκήλης.
Πόσοι τύποι διαφραγματοκήλης υπάρχουν;
Ουσιαστικά υπάρχουν 4 τύποι διαφραγματοκήλης, οι οποίοι εξαρτώνται από το ποιο τμήμα του οισοφάγου και του στομάχου έχει παρουσιάσει μετατόπιση εντός του θώρακα. Έτσι, λοιπόν, διακρίνουμε τους ακόλουθους 4 τύπους διαφραγματοκήλης:
- Ολισθαίνουσα διαφραγματοκήλη (Διαφραγματοκήλη τύπου 1)
- Παραοισοφαγική διαφραγματοκήλη (Διαφραγματοκήλη τύπου 2)
- Μικτή διαφραγματοκήλη (Διαφραγματοκήλη τύπου 3)
- Διαφραγματοκήλη τύπου 4
Η διαφραγματοκήλη τύπου 1 ή ολισθαίνουσα αποτελεί, ουσιαστικά, την πλειοψηφία των περιπτώσεων, καθώς ευθύνεται για το 90% των περιπτώσεων διαφραγματοκήλης.
Ποια συμπτώματα προκαλεί η διαφραγματοκήλη;
Η διαφραγματοκήλη μπορεί να προκαλέσει πολλαπλά συμπτώματα, κυριαρχούν, ωστόσο, τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και των αναγωγών. Στα συμπτώματα της διαφραγματοκήλης, περιλαμβάνονται:
- οι αναγωγές γαστρικού περιεχομένου
- το οπισθοστερνικό άλγος (πόνος πίσω από το στέρνο)
- ο οπισθοστερνικός καύσος (αίσθημα καψίματος πίσω από το στέρνο)
- η δυσφαγία
- το αίσθημα πρόωρου κορεσμού μετά το γεύμα
- το άλγος στην περιοχή του επιγαστρίου
- ο βήχας
- η δύσπνοια
- το βράγχος (βραχνάδα) φωνής
- οι αρρυθμίες
- οι ταχυκαρδίες
- το αίσθημα παλμών
- η αναιμία.
Ποιες εξετάσεις είναι απαραίτητες για τη διάγνωση;
Η κλινική εξέταση και η λήψη ενός λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού αποτελούν τα θεμέλια για τη διάγνωση της διαφραγματοκήλης.
Παρόλα αυτά, η επιβεβαίωση της ύπαρξής της θα πραγματοποιηθεί μέσω της διενέργειας ενδοσκοπικών και απεικονιστικών εξετάσεων, από τις οποίες η γαστροσκόπηση και η αξονική τομογραφία αποτελούν τις πλέον χρήσιμες και συχνά πραγματοποιούμενες.
Ποια μορφή θεραπείας υπάρχει για τη διαφραγματοκήλη;
Ουσιαστικά υπάρχουν διάφορες μορφές θεραπείας για τη διαφραγματοκήλη, η εφαρμογή των οποίων, ωστόσο, οφείλει να εξατομικεύεται σε κάθε ασθενή μεμονωμένα, λαμβάνοντας υπόψιν:
- Τον τύπο της διαφραγματοκήλης
- Το χρόνο έναρξης καθώς και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων
- Την ύπαρξη ή μη επιπλοκών
Η χειρουργική θεραπεία αποτελεί την οριστική μορφή θεραπείας για τους ασθενείς που πάσχουν από διαφραγματοκήλη τύπου 1 ή τύπου 3 και εμφανίζουν συμπτώματα, καθώς και για όλους τους ασθενείς με διαφραγματοκήλη τύπου 2, ανεξαρτήτως της ύπαρξης ή μη συμπτωμάτων.
Στόχο της χειρουργικής θεραπείας αποτελεί η αποκατάσταση της φυσιολογικής ανατομίας του κατώτερου οισοφάγου και του στομάχου, καθώς και η σύγκλειση του χάσματος του διαφράγματος, μέσω του οποίου διέρχεται ο στόμαχος εντός του θώρακα.
Λαπαροσκοπική χειρουργική θεραπεία για τη διαφραγματοκήλη
Τα τελευταία χρόνια, η λαπαροσκοπική χειρουργική θεραπεία για τη διαφραγματοκήλη έχει επιτρέψει την οριστική αποκατάστασή της, αποφεύγοντας τις παραδοσιακές ανοικτές χειρουργικές επεμβάσεις.
Η λαπαροσκοπική χειρουργική θεραπεία της διαφραγματοκήλης απαλλάσσει οριστικά τους ασθενείς από όλα τα συμπτώματα και τις ενδεχόμενες επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει η διαφραγματοκήλη.
Η λαπαροσκοπική επέμβαση για τη διαφραγματοκήλη προσφέρει το σύνολο των πλεονεκτημάτων της λαπαροσκοπικής έναντι της ανοικτής μεθόδου. Στα πλεονεκτήματα αυτά περιλαμβάνονται:
- ο ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος
- η άμεση κινητοποίηση των ασθενών
- η ταχεία ανάρρωση τους και συνεπώς η
- η σύντομη επάνοδός τους στην οικία τους και τις καθημερινές δραστηριότητες τους.
Μετά την πάροδο μερικών ωρών από την χειρουργική επέμβαση για τη διαφραγματοκήλη, οι ασθενείς νιώθουν ελάχιστο πόνο και είναι πλήρως κινητοποιημένοι. Μετά την πάροδο 24 ωρών, αρχίζουν να σιτίζονται και μετά την πάροδο 24 επιπλέον ωρών είναι σε θέση να επιστρέψουν στην οικία τους και στις καθημερινές δραστηριότητές τους, με την υιοθέτηση ειδικής διατροφής για χρονικό διάστημα ενός μήνα.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειώσουμε πως για την επίτευξη των άριστων αποτελεσμάτων της λαπαροσκοπικής χειρουργικής θεραπείας, την χειρουργική επέμβαση θα πρέπει ιδανικά να την πραγματοποιεί κάποιος γενικός χειρουργός με εμπειρία στη διαχείριση και τη θεραπεία των ασθενών με διαφραγματοκήλη.
Κωνσταντίνος Αποστόλου, MD, MSc, PhD
Γενικός Χειρουργός – Εξειδικευμένος Χειρουργός Θυρεοειδούς και Παραθυρεοειδών Αδένων
