Η αρχαία ελιά του Καβουσίου στην Κρήτη….φυτεύτηκε πριν 3.250 χρόνια
Στο Καβούσι του Δήμου Ιεράπετρας στην όμορφη Κρήτη, ένα χιλιόμετρο νότια του χωριού, δεσπόζει η «μνημειακή», όπως την έχουν ονομάσει, ελιά του Καβουσίου.
Σύμφωνα με έρευνες ελληνικών, αλλά και διεθνών πανεπιστημίων η ηλικία του δένδρου ανέρχεται στα 3250 έτη! Θεωρείται το αρχαιότερο ελαιόδεντρο στον κόσμο με τα εξής μοναδικά χαρακτηριστικά: Είναι μέχρι στιγμής η μεγαλύτερη γνωστή σε διαστάσεις μονόκορμη ελιά με διαστάσεις 22,10 περίμετρο βάσης, 7.5 μέτρα μέγιστη διάμετρο, ενώ στα 80 εκατοστά από το έδαφος έχει 14,5 περίμετρο βάσης και 4,5 μέγιστη διάμετρο.
Είναι η μοναδική που μπορεί να χαρακτηριστεί ως «Μινωϊκή» ελιά, όχι μόνο λόγω της ηλικίας της που παραπέμπει στα 1350-1100 πΧ, δηλαδή στη μινωϊκή περίοδο αλλά ακόμα επειδή περιβάλλεται από 4 μινωϊκούς οικισμούς, ενώ δίπλα της υπάρχει αρχαίο ελαιουργείο και λίγα μέτρα μακριά της βρέθηκε μινωϊκή οικία προς ανασκαφή. Είναι επίσης το αρχαιότερο γνωστό δείγμα «μπολιάσματος» στον κόσμο.
Περιβάλλεται από το «Ιερό ‘Αλσος του Καβουσίου», το οποίο φιλοξενεί πολλά ακόμα αρχαία ελαιόδεντρα και παλιό κυπαρισσόδασος, στοιχεία που της προσδίδουν μια παγκόσμια μοναδικότητα, ακόμα και αν αγνοήσουμε την ηλικία της.
Κατά καιρούς αρκετοί άνθρωποι είτε από την τοπική κοινότητα είτε έξω από αυτήν έχουν προσπαθήσει να αναδείξουν την ελιά στην ευρύτερη Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως. Ο Πρόεδρος του Συνδικάτου Ελαιοκόμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) Νίκος Μιχελάκης, προωθεί την ανάδειξη της τοποθετώντας πινακίδες πληροφόρησης για τους επισκέπτες του μνημειακού αυτού δέντρου.
Μία σημαντική διάκριση έρχεται για την όμορφη αυτή ελιά το 2004 όταν η τοπική κοινότητα και ο Δήμος κινητοποιούνται, με αποτέλεσμα τα κλαδιά της ελιάς να στεφανώσουν τη μαραθωνοδρόμο νικήτρια γυναικών στην Ολυμπιάδα της Αθήνας. Τα χρόνια που ακολούθησαν η Ελιά πέρασε στο Δημόσιο. Ο μέχρι τότε ιδιοκτήτης της ελιάς Μανώλης Γραμματικάκης δήλωσε: «Σα να μου ζητάτε να σας δώσω την κόρη μου. Μα αφού είναι για το καλό της… δεν πειράζει» Έτσι έγινε η μεταβίβαση με ταυτόχρονη αγορά ευρύτερου χώρου δίπλα στην Ελιά.
Έκτοτε πολλές εκδηλώσεις έχουν λάβει χώρα στο σημείο όπου υψώνεται το φυσικό αυτό μνημείο. Μεταξύ άλλων η μουσικοχορευτική βραδιά «Ελαιάνθια» το 2008 και την εκδήλωση «Ελαιάς-Ειρήνης, φωτός δρόμοι» το 2015, κατά την οποία παραχωρήθηκαν φυτώριά της στον ΟΗΕ και στην UNESCO.
