Η “βίαιη” αντιπαράθεση Ιράν – Ισραήλ γύρω από τα πυρηνικά πρέπει να σημάνει συναγερμό

Του Bobby Ghosh

Προσοχή στην ομίχλη της προπαγάνδας γύρω από την επίθεση στη Natanz. Προσοχή, επίσης, και στο τι σημαίνει η επίθεση: μια πραγματική κλιμάκωση της αντιπαράθεσης μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ. Και τέλος, προσοχή σε τυχόν ισχυρισμούς ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν στρέφει το ενδιαφέρον της μακριά από τη Μέση Ανατολή.

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν είναι σαφές εάν η ζημιά στη μεγαλύτερη εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν το σαββατοκύριακο ήταν αποτέλεσμα επιθέσεων μέσω κυβερνοχώρου ή σαμποτάζ από ανθρώπινο χέρι. Το καθεστώς της Τεχεράνης ισχυρίζεται ότι το Ισραήλ ήταν υπεύθυνο και οι αναφορές στην Ιερουσαλήμ φαίνεται να επιβεβαιώνουν ότι τα πράγματα έχουν ακριβώς έτσι.

Εν μέσω των εικασιών που ακολούθησαν αναπόφευκτα, είναι καλύτερο να αγνοήσουμε τους ισχυρισμούς και τις αντεγκλήσεις σχετικά με την έκταση της ζημίας που προκλήθηκε και με τις επιπτώσεις στο πρόγραμμα εμπλουτισμού του Ιράν. Οι New York Times, επικαλούμενοι ανώνυμους Ισραηλινούς και Αμερικανούς αξιωματούχους, αναφέρουν ότι θα περάσουν εννέα μήνες μέχρι την πλήρη επισκευή της εγκατάστασης της Natanz. Η “γραμμή” της Τεχεράνης είναι ότι επηρεάστηκαν μόνο οι παλιοί φυγοκεντρητές και ότι θα αντικατασταθούν από νέα, πιο αποτελεσματικά μηχανήματα – και έτσι, στην πραγματικότητα, το Ισραήλ έκανε χάρη και όχι ζημιά στην Ισλαμική Δημοκρατία.

Ο παράγοντας “χρόνος”

Θα υπάρξουν επίσης εικασίες σχετικά με τον χρόνο της επίθεσης, ο οποίος συμπίπτει με μια διπλωματική ζύμωση: την επίσκεψη του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν στο Ισραήλ, την άφιξη του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στο Ιράν και φυσικά την επανάληψη των συνομιλιών στη Βιέννη, με στόχο την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 μεταξύ της Τεχεράνης και των μεγάλων διεθνών δυνάμεων.

Μόνο στα στούντιο του Χόλιγουντ, πάντως, οι σαμποτέρ συγχρονίζουν τη δράση τους στο γεωπολιτικό ημερολόγιο. Στον πραγματικό κόσμο, μια επίθεση σε εκείνο που λογικά είναι ο πλέον προσεκτικά φυλασσόμενος τόπος στο Ιράν θα χρειαζόταν μήνες, ακόμη και χρόνια σχεδιασμού και υπομονής, με την εκτέλεση της να μην εξαρτάται από τη διπλωματική συγκυρία, αλλά από το πότε θα δινόταν η κατάλληλη ευκαιρία.

Εάν ζητείτο η “γνώμη” ενός αλμανάκ, οι σχεδιαστές θα είχαν σχεδιάσει έναν κύκλο γύρω από την “Εθνική Ημέρα Πυρηνικής Τεχνολογίας του Ιράν”, μια ετήσια τελετή στην οποία το καθεστώς επιδιώκει να αποσπάσει την προσοχή από τις πολλαπλές αποτυχίες του, προσποιούμενο ότι ο εμπλουτισμός του ουρανίου είναι ένα σημαντικό επίτευγμα. Αυτή βρισκόταν στο ημερολόγιο πολύ πριν ο Όστιν και ο Λαβρόφ πραγματοποιήσουν τα ταξίδια τους και οι αντιπροσωπείες κάνουν τις κρατήσεις τους για ξενοδοχεία στη Βιέννη.

Φέτος, ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ρουχανί χρησιμοποίησε την ευκαιρία για να εγκαινιάσει μια σειρά 200 προηγμένων φυγοκεντρητών. Μέσα σε 24 ώρες, η κυβέρνησή του ισχυριζόταν ότι ένα ηλεκτρικό βραχυκύκλωμα είχε προκαλέσει μπλακ άουτ στη Natanz, στη συνέχεια κατηγορούσε για σαμποτάζ το Ισραήλ και τελικά δεσμεύτηκε σε “εκδίκηση εναντίον των σιωνιστών”.

Εάν υπάρχει ένα μήνυμα που πρέπει να διαβαστεί στην επίθεση στη Natanz, είναι ακριβώς αυτό: το πυρηνικό πρόγραμμα είναι ένας τεράστιος στόχος ζωγραφισμένος στην πλάτη του Ιράν. Η επίθεση στη μονάδα εμπλουτισμού έρχεται λιγότερο από έξι μήνες μετά τη δολοφονία του κορυφαίου εμπειρογνώμονα στον τομέα των πυρηνικών όπλων του καθεστώτος της Τεχεράνης, η οποία έχει επίσης αποδοθεί στο Ισραήλ. Δεν θα είναι η τελευταία.

Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, όπως εξήγησα, υπάρχει με μοναδικό σκοπό να απειλήσει τους γείτονές του. Όσο μεγαλύτερο γίνεται το πρόγραμμα, τόσο πιο απειλητικό γίνεται – και τόσο μεγαλύτερο είναι το κίνητρο για εκείνους τους οποίους απειλεί να αποτρέψουν την ολοκλήρωσή του.

Το Ισραήλ έχει προκαλέσει ζημία στο πρόγραμμα στο παρελθόν, χρησιμοποιώντας κυβερνοεπιθέσεις όπως το “σκουλήκι” Stuxnet και δολοφονίες πυρηνικών επιστημόνων. Αυτή η εκστρατεία σταμάτησε όταν το Ιράν φάνηκε να επιβραδύνει το πρόγραμμα ενόψει των διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία του 2015, γνωστό ως Κοινό Συμπεριληπτικό Σχέδιο Δράσης. Συνεχίστηκε μετά την κίνηση της Τεχεράνης, σε αντίδραση στην αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία, να αναβιώσει ξανά τους φυγοκεντρητές. https://7886addd88ced05a9b68863a0740c2e1.safeframe.googlesyndication.com/safeframe/1-0-38/html/container.html

Η αντιπαράθεση μεταξύ των δύο χωρών κλιμακώθηκε πρόσφατα και σε άλλα θέατρα, ιδίως με αμοιβαίες επιθέσεις στη ναυτιλία: το Ισραήλ έχει στοχεύσει δεξαμενόπλοια τα οποία μεταφέρουν ιρανικό πετρέλαιο στη Συρία στην Ερυθρά Θάλασσα και τη Μεσόγειο, ενώ το Ιράν έχει πλήξει ισραηλινά πλοία στην Αραβική Θάλασσα. Στα ανοικτά των ακτών της Υεμένης την περασμένη εβδομάδα, το Ισραήλ χτύπησε ένα ιρανικό πλοίο το οποίο χρησιμοποιείτο για την ανάπτυξη μικρότερων πλωτών σκαφών – κομάντο.

Ανάγκη για μεγαλύτερη εμπλοκή των ΗΠΑ

Εάν ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δεν είχε ήδη ανησυχήσει από αυτές τις αψιμαχίες στη θάλασσα, η επίθεση στη Natanz πρέπει πια να έχει πυροδοτήσει “συναγερμό” στον Λευκό Οίκο. Παρ’ όλο που η νέα κυβέρνηση επιθυμεί να υποβαθμίσει τη Μέση Ανατολή στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, η κλιμακούμενη αντιπαράθεση Ιράν-Ισραήλ θα απαιτήσει σίγουρα περισσότερη αμερικανική προσοχή και όχι λιγότερη.

Ο κίνδυνος των ιρανικών αντιποίνων για την Natanz είναι δύσκολο να υπολογιστεί: η Τεχεράνη έχει έναν μακρύ κατάλογο αναπόφευκτων αντιπαραθέσεων. Ακόμη όμως και αν το Ιράν πραγματοποιήσει απλώς την απειλή του να εμπλουτίσει ακόμη περισσότερο ουράνιο, το Ισραήλ θα αισθανθεί υποχρεωμένο να εντείνει τις προσπάθειές του να υπονομεύσει το πυρηνικό πρόγραμμα.

Μέχρι τώρα, οι επιθέσεις του Ισραήλ έχουν προκαλέσει αξιοσημείωτα μικρή παράπλευρη ζημία στον ιρανικό πληθυσμό. Ούτε το Ιράν και οι ένοπλοι “πληρεξούσιοί” του σε άλλες χώρες στη Μέση Ανατολή έχουν προκαλέσει θύματα μεταξύ των Ισραηλινών πολιτών. Όμως, καθώς οι εχθροπραξίες κλιμακώνονται, το ίδιο ισχύει και για την πιθανότητα να χυθεί αίμα. Αυτό, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, θα έπρεπε να βρίσκεται στο επίκεντρο της σκέψης των διπλωματών που κατευθύνονται προς την Ιερουσαλήμ, την Τεχεράνη και τη Βιέννη αυτήν την εβδομάδα.

Πηγή: capital.gr