Πέθανε ο καθηγητής Ιατρικής και πρώην πρύτανης του ΕΚΠΑ Σπυρίδων Μουλόπουλος
Με μεγάλη θλίψη, η ακαδημαϊκή κοινότητα αποχαιρετά τον Σπυρίδωνα Μουλόπουλο, επιστήμονα, δάσκαλο και πρωτοπόρο της ιατρικής. Γεννημένος στην Αθήνα το 1926, αφιέρωσε τη ζωή του στην έρευνα και τη διδασκαλία, ενώ κατέγραψε σπουδαίες επιτυχίες στην καρδιολογία, όπως η εφεύρεση της ενδοαρτικής αντλίας.
Ο καθηγητής Μουλόπουλος ήταν γιός του Δημητρίου Μουλόπουλου.
Ενός γιατρού από την Καστανιά Κορινθίας, ο οποίος αφού αρχικά δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά στην ορεινή Κορινθία, μετώκησε αργότερα στην Αθήνα κυρίως για να μην στερήσει από τά παιδιά του τις ασύγκριτα μεγαλύτερες μορφωτικές δυνατότητες πού η πρωτεύουσα μπορούσε να προσφέρει.
Και τούτο διότι έγκαιρα είχε διαγνώσει ότι το έδαφος ήταν πολύ γόνιμο.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι με την ολοκλήρωση της Μέσης εκπαίδευσης ο Σπύρος Μουλόπουλος μιλούσε άπταιστα 3 ξένες γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά) γεγονός καθοριστικής σημασίας για την μετέπειτα πορεία του.
Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από την οποία απεφοίτησε το 1950.
Ακολούθως μετεκπαιδεύτηκε στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου.
Το 1954 έγινε βοηθός της Θεραπευτικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (Νοσοκομείο ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ) και ανήλθε σταδιακά όλες τις βαθμίδες της Ιεραρχίας της Κλινικής.
Επιμελητής το 1955.
Υφηγητής το 1958.
Διευθυντής του Καρδιολογικού Εργαστηρίου το 1963.
Επίκουρος Καθηγητής το 1972.
Το 1974 εξελέγη Τακτικός Καθηγητής της Θεραπευτικής και ανέλαβε την Διεύθυνση της Θεραπευτικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Νοσοκομείο ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ διαδεχόμενος στην θέση αυτή τον αείμνηστο Βασίλειο Μαλάμο.
Την θέση αυτή ο καθηγητής Μουλόπουλος τίμησε πραγματικά επί 20-ετία.
Υπό την Διεύθυνσή του η Kλινική ακολουθώντας τά Αγγλοσαξωνικά πρότυπα ως προς την διακίνηση των γνώσεων , την συνεχιζόμενη εκπαίδευση, τις ερευνητικές δραστηριότητες και την αξιοκρατική επιλογή των στελεχών της, αλλά τά Γερμανικά πρότυπα ως προς το ωράριο, την οργάνωση και την πειθαρχία, αναδείχθηκε κατά την γνώμη πολλών σαν η καλύτερη Παθολογική-Καρδιολογική Κλινική των Βαλκανίων αλλά και μεταξύ των κορυφαίων της Ευρώπης.
Απετέλεσε μάλιστα το φυτώριο πλήθους άρτια εκπαιδευμένων γιατρών Παθολόγων, Καρδιολόγων ή άλλων συναφών ειδικοτήτων, πολλοί των οποίων κατέλαβαν υψηλές Πανεπιστημιακές ή Διευθυντικές θέσεις, ή διέπρεψαν επαγγελματικά.
Οι νοσηλευόμενοι ασθενείς ομολογούσαν το άριστο επίπεδο περίθαλψης πού τους παρείχετο αλλά και το προσωπικό ενδιαφέρον του καθηγητού προς όλους ανεξαιρέτως.
Η απλή και μόνον αναφορά των τίτλων, τιμητικών διακρίσεων και η καταγραφή των βιβλίων, συγγραμμάτων, διατριβών και δημοσιευμένων επιστημονικών εργασιών σε συνέδρια ή έγκυρα επιστημονικά περιοδικά του καθηγητού θα απαιτούσε ειδικό άρθρο.
Επιγραμματικά αναφέρω ότι την διετία 1982-1983 διετέλεσε πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, ότι είχε εκλεγεί επισκέπτης καθηγητής του Πανεπιστημίου Utah ΗΠΑ και αντεπιστέλλον μέλος της Γαλλικής Εθνικής Ιατρικής Ακαδημίας.
Το έτος 1960 μετέβη στις ΗΠΑ όπου εργάστηκε στην περίφημη CLEVELAND CLINIC και συγκεκριμένα στο τμήμα τεχνητών οργάνων του οποίου προίστατο ο διάσημος W.I. KOLFF ο εφευρέτης του τεχνητού νεφρού.
Πολύ σημαντική περίοδος εκείνη, στην οποία βρήκε διέξοδο το μεγάλο πάθος του καθηγητή.
Η έρευνα.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 60 είχε αρχίσει η αναζήτηση μεθόδων αντιμετώπισης της Καρδιακής Ανεπαρκείας άλλων πέραν της καθιερωμένης φαρμακευτικής αγωγής της οποίας τά αποτελέσματα την εποχή εκείνη ήσαν πολύ φτωχά.
Μερικοί σκέφτηκαν τρόπους «μηχανικής υποστήριξης » της κυκλοφορίας.
Έλειπαν όμως βασικές γνώσεις γύρω από τις «φυσικές» ή «μηχανικές» ιδιότητες της καρδιάς.
Τότε από τον εκδοτικό οίκο VERLAG κυκλοφόρησε ένα μικρό βιβλίο πού προκάλεσε όμως μεγάλη αίσθηση στην διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Τίτλος του : CARDIOMECANICS (Καρδιομηχανική).
Συγγραφέας : Σπύρος Μουλόπουλος.
Αντικείμενο του βιβλίου η μελέτη των «φυσικών » ιδιοτήτων της καρδιάς και η ανάπτυξη ενός μοντέλου αντιπροσωπευτικού των μηχανικών ιδιοτήτων του κυκλοφορικού συστήματος.
Τούτο κατέστη δυνατόν με την χρήση στοιχείων ανώτερων Μαθηματικών και Φυσικής.
Για τον λόγο αυτό οι περισσότεροι γιατροί δεν το καταλάβαιναν.
Η μεγάλη αξία του βιβλίου αυτού έγκειται στο γεγονός ότι εισήχθησαν για πρώτη φορά μέθοδοι ελέγχου – με επιστημονικό και αναπαραγώγιμο τρόπο – της επίδρασης διαφόρων μέσων μηχανικής υποστήριξης στην καρδιά και την κυκλοφορία γενικώτερα.
Μεταξύ των θεωριών πού είχαν διατυπωθή για τους τρόπους υποβοήθησης της κυκλοφορίας ήταν και αυτή της «αντιώθησης».
Όλοι οι μέχρι τότε προτεινόμενοι τρόποι αντιώθησης από διάφορους ερευνητές ή αποτύγχαναν ή ήσαν κλινικά ανεφάρμοστοι.
Το 1962 στο τεύχος 63 του AMERICAN HEART JOURNAL, δηλαδή του επίσημου περιοδικού της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας δημοσιεύτηκε η εργασία των Moulopoulos S.D, Topaz and Kolff W.I με τίτλο : “ Diastolic baloon pumping (with carbon dioxide) in the aorta. Mechanical assistance of the failing circulation”.
(Άντληση αίματος στην Αορτή κατά την διάρκεια της διαστολής με την χρήση μπαλονιού πληρούμενου με CO2. Μηχανική υποβοήθηση της ανεπαρκούσης κυκλοφορίας ).
Mέ την εργασία αυτή ο Σ. Μουλόπουλος εισήγαγε πρώτος το ενδοαορτικό μπαλλόνι σαν μέθοδο αντιώθησης.
Το 1968 ο Kantrowitz και οι συνεργάτες του ανακοίνωσαν την πρώτη επιτυχή κλινική εφαρμογή της ενδοαορτικής αντλίας σέ άνθρωπο.
Σήμερα μεγάλες Αμερικανικές Εταιρίες Ιατρικών συσκευών κατασκευάζουν τελειοποιημένες ενδοαορτικές αντλίες οι οποίες χρησιμοποιούνται σε όλες τις οργανωμένες Καρδιολογικές και Καρδιοχειρουργικές Κλινικές όλου του κόσμου.
Ο καθηγητής Μουλόπουλος αναγνωρίστηκε διεθνώς σαν παγκόσμια αυθεντία στο αντικείμενο της μηχανικής υποβοήθησης της κυκλοφορίας.
Μετά την αποχώρησή του από το Πανεπιστήμιο εργάστηκε στο ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ προσφέροντας την πολύτιμη εμπειρία του στους ασθενείς, αλλά και τις ανεξάντλητες γνώσεις του στους νεώτερους συναδέλφους.
Η Κορινθία πού τον γέννησε αλλά και όλη η Ελλάδα πρέπει να καμαρώνει γι’ αυτόν όπως πραγματικά καμαρώνουμε όλοι εμείς πού είχαμε την εξαιρετική τύχη να υπάρξουμε μαθητές του.
Βλάσης Ν. Πυργάκης MD PhD FESC FACC
Δ/ντής Β΄Καρδιολογικής Κλινικής ΙΑΤΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ
Τ. Συντ. Δ/ντής των Καρδιολογικών Τμημάτων Γ Ν Α «Γ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ» & Γ Ν ΚΟΡΙΝΘΟΥ
Τ. Πρόεδρος Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας
Πρόεδρος Ανωτάτου Πειθαρχικου Συμβουλίου Ιατρών του ΠΙΣ
