Η γαστροστομία αποτελεί τη δημιουργία μίας επικοινωνίας ανάμεσα στο δέρμα και το εσωτερικό του στομάχου, η οποία πραγματοποιείται με την τοποθέτηση ενός ειδικού καθετήρα που διέρχεται από το δέρμα και άκρο του τοποθετείται στο εσωτερικό του στομάχου.
Πότε έχει ένδειξη η τοποθέτηση της γαστροστομίας;
Η γαστροστομία τοποθετείται και αποδεικνύεται εξαιρετικά πολύτιμη στους ασθενείς που πάσχουν από αδυναμία σίτισης από του στόματος.
Διάφορες παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν μία αδυναμία σίτισης από το στόμα, με τις συχνότερες εξ ’αυτών να είναι:
- Νευρολογικές παθήσεις, όπως το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, η σκλήρυνση κατά πλάκας, η νόσος Parkinson, το Alzheimer ή η άνοια
- Παρελθόντα τραύματα στην περιοχή του τραχήλου (λαιμού), του θώρακος ή της κοιλίας
- Προηγηθέντα χειρουργεία στον φάρυγγα, τον λάρυγγα, τον οισοφάγο και τον στόμαχο
- Ο καρκίνος του φάρυγγα, του λάρυγγα, ο καρκίνος οισοφάγου ή ο καρκίνος στομάχου.
Για τους ασθενείς αυτούς, οι μοναδικές διαθέσιμες μέθοδοι σίτισης και συνεπώς επαρκούς θερμιδικής κάλυψης είναι:
- η γαστροστομία
- η τοποθέτηση ρινογαστρικού σωλήνα σίτισης, το επονομαζόμενο Λεβάιν (Levin)
Η γαστροστομία, ωστόσο, παρέχει πολλαπλά πλεονεκτήματα στους ασθενείς, έναντι του Levin, στα οποία συγκαταλέγονται:
- Η ευχέρεια στην αναπνοή
- Η είσοδος της τροφής απευθείας στο εσωτερικό του στομάχου, το οποίο συνεπάγεται την
- Αποτροπή του ενδεχομένου εισρόφησης του γαστρικού περιεχομένου (είσοδος του περιεχομένου του στομάχου εντός του αναπνευστικού συστήματος)
- Η αποφυγή μετακίνησής της, διότι το μπαλόνι του καθετήρα που βρίσκεται στο εσωτερικό του στομάχου αποτρέπει κάθε κίνησή της προς τα έξω.
- Η βελτιωμένη διατροφή και ενυδάτωση και η ακριβής χορήγηση της φαρμακευτικής αγωγής
- Η εξαιρετικά βελτιωμένη ποιότητα ζωής όλων των ασθενών.
Πόσα είδη γαστροστομίας υπάρχουν;
Ουσιαστικά υπάρχουν δύο είδη γαστροστομίας, με την ειδοποιό διαφορά ανάμεσά τους να είναι η μέθοδος τοποθέτησής της:
- Η διαδερμική ή ενδοσκοπική γαστροστομία ή γαστροστομία PEG
- Η χειρουργική γαστροστομία.
Η ενδοσκοπική γαστροστομία αποτελεί, πλέον, την πλέον σύγχρονη και εξαιρετικά αποτελεσματική μέθοδο τοποθέτησης της γαστροστομίας, με αποτέλεσμα στην εποχή μας να έχει καταστεί η ιδανική μέθοδος τοποθέτησης της γαστροστομίας.
Παρόλα αυτά, σε ορισμένες περιπτώσεις ασθενών στους οποίους η διαδερμική γαστροστομία είτε αντενδείκνυται είτε οι ασθενείς χρήζουν και έτερης σύγχρονης χειρουργικής επέμβασης στην κοιλιακή χώρα, η χειρουργική γαστροστομία αποτελεί την προτιμώμενη μέθοδο.
Πως τοποθετείται η ενδοσκοπική ή διαδερμική γαστροστομία;
Η τοποθέτηση της διαδερμικής γαστροστομίας πραγματοποιείται ενδοσκοπικά, κατά την οποία επισκοπείται και ελέγχεται επίσης το σύνολο του εσωτερικού του στομάχου (γαστροσκόπηση). Στη συνέχεια, επιλέγεται προσεκτικά το πλέον κατάλληλο σημείο για την τοποθέτηση της γαστροστομίας, η οποία προωθείται διά του συνόλου των τοιχωμάτων του στομάχου στο δέρμα, στο οποίο δημιουργείται μία οπή διαμέτρου 1 εκατοστού, διά της οποίας διέρχεται ο καθετήρας της γαστροστομίας.
Για την τοποθέτηση της ενδοσκοπικής γαστροστομίας, οι ασθενείς βρίσκονται υπό μέθη (νευροληπτική αναισθησία), ενώ με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται το ενδεχόμενο χορήγησης γενικής αναισθησίας. Αποτέλεσμα αυτού είναι το γεγονός πως η τοποθέτηση της ενδοσκοπικής γαστροστομίας αποτελεί μία ελάχιστα επεμβατική πράξη, καθώς δεν επιβαρύνει σε καμία περίπτωση την ισορροπία του ανθρώπινου οργανισμού.
Πως σιτίζονται οι ασθενείς με γαστροστομία;
Οι ασθενείς που φέρουν γαστροστομία μπορούν να σιτίζονται μέσω αυτής, με μία εκ των δύο ακόλουθων μεθόδων:
- Χορήγησης αλεσμένου φαγητού, με τη χρήση ειδικής σύριγγας
- Χορήγησης ειδικών σκευασμάτων σίτισης, μέσω της χρήσης ειδικής ηλεκτρονικής αντλίας σίτισης.
Η χορήγηση αλεσμένου φαγητού αποτελεί την προτιμώμενη μέθοδο σίτισης των ασθενών με γαστροστομία, αρκεί τα φαγητά να είναι καλά αλεσμένα και να χορηγούνται 4 – 6 φορές ημερησίως σε μικρές ποσότητες, ώστε να είναι καλώς ανεκτά και να μην προκαλέσουν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση στους ασθενείς.
Κωνσταντίνος Αποστόλου, MD, MSc, PhD
Γενικός Χειρουργός – Εξειδικευμένος Χειρουργός Θυρεοειδούς και Παραθυρεοειδών Αδένων
Email: info@drapostolou.gr, konstantinos.apostolou@gmail.com
Τηλέφωνο Επικοινωνίας: 2107709910, 6940167070
