Αερόστατα το 1943 στον Ισθμό, για να κρύβουν τη γέφυρα
Διαβάζουμε απόσπασμα από το βιβλίο του Λευτέρη Μπατσαλιά “ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑ”.
Χαρακώματα στον Ισθμό. Μια καλοκαιριάτικη ημέρα του 1943 πήγαινα, ως συνήθως, στο μαγαζί μας. Κοντά στο Δικαστικό Μέγαρο σταμάτησε ένα γερμανικό φορτηγό με 5-6 οπλισμένους στρατιώτες της Γκεστάπο που άρχισαν αμέσως να κάνουν «μπλόκο» να πιάνουν δηλαδή Έλληνες πολίτες. Έπιασαν περίπου 20 άτομα μεταξύ των οποίων και μένα. Μας ανέβασαν στο φορτηγό και ξεκινήσαμε για άγνωστη προς το παρόν κατεύθυνση. Τέτοιες συλλήψεις μέχρι εκείνη την στιγμή δεν ήταν συνηθισμένες. Τον επόμενο χρόνο έγινα ποια συχνές. Το φορτηγό κατευθύνθηκε προς τον ισθμό όπου φτάσαμε μετά από ένα τέταρτο της ώρας περίπου. Πάνω στο φορτηγό κατευθύνθηκε προς τον ισθμό όπου φτάσαμε μετά από ένα τέταρτο της ώρας περίπου. Πάνω στο φορτηγό βρισκόταν ένας ντυμένος στρατιωτικά, που έκανε χρέη διερμηνέα μάλλον Έλληνας θα ήταν, και που μας εξήγησε ότι επιστρατευόμαστε από τις αρχές κατοχής για να προσφέρουμε κάποιο έργο στους Γερμανούς. Συγκεκριμένα μας είπε ότι, για μια εβδομάδα, από Δευτέρα μέχρι Σάββατο, θα έπρεπε να εργαστούμε δωρεάν για να κατασκευάσουμε χαρακώματα και συρματοπλέγματα στον ισθμό. Μετά από μία εβδομάδα θα μας άφηναν ελεύθερους και εφόσον θα είχαμε τελειώσει το έργο που ήθελαν δεν θα επιστράτευαν άλλους. Μας πήραν τα ονόματα και μας είπαν ότι κάθε πρωί θα αναχωρούσαμε στις 8 από τον «Φλοίσβο» απέναντι από τον κινηματογράφο «ΗΕΚΤΡΑ» και θα επιστρέφαμε στο ίδιο σημείο το βράδυ με τη δύση του ηλίου. Το βράδυ θα είμαστε ελεύθεροι να κοιμόμαστε στα σπίτια μας αλλά το πρωί στις 8 έπρεπε να ήμαστε παρόντες στο προσκλητήριο. Το μεσημέρι και το απόγευμα θα είχαμε διακοπή μισή ώρα κάθε φορά για διανομή συσσίτιου. Όλα αυτά μας τα εξήγησε ο διερμηνέας και στο τέλος πρόσθεσε ότι δεν θα έπρεπε κανείς να κάνει καμμιά κουταμάρα διότι θα είχε συνέπειες από την Γκεστάπο λόγω άρνησης εργασίας. Από την επόμενη μέρα αρχίσαμε δουλειά. Επικεφαλής ήταν κάποιος Γεράσιμος από το συνοικισμό. Μας χώρισαν σε δύο συνεργεία. Το ένα έσκαβε την τάφρο με κασμά και φτυάρι και το άλλο συνεργείο, που είχε επικεφαλής ένα Γερμανό λοχία, τοποθετούσε τα συρματοπλέγματα. Εμένα με έβαλαν στο δεύτερο συνεργείο και μαζί μου ήσαν οι αδερφοί Νίκος και Φάνης Σωτηρόπουλος που ήσαν και οι δύο ξυλουργοί. Στο συνεργείο αυτό η δουλειά ήταν πιο ελαφριά και δεν κουραζόμαστε όσο στο πρώτο. Το μεσημέρι σταματούσαμε για φαγητό. Μας έδιναν κάθε μέρα κρέας μαγειρεμένο αλά γερμανικά που μας φαινόταν τελείως άνοστο.
Αερόστατα στον Ισθμό
Δείτε στο βίντεο του Μιχάλη Παπαμανωλάκη
Το φθινόπωρο του 1943, μετά τον αφοπλισμό των Ιταλών, οι Γερμανοί ετοιμάζονταν να αντιμετωπίσουν κάποια στρατιωτική ενέργεια των Άγγλων στην Πελοπόννησο. Είχαν τέτοιες πληροφορίες αλλά κάπως συγκεχυμένες. Δεν ήξεραν ακριβώς αν θα ήταν αποβατική επιχείρηση από την θάλασσα μη δράση αλεξιπτωτιστών. Για τον λόγο αυτό άρχισαν να κάνουν οχυρώσεις. Μέσα στα πλαίσια αυτών των οχυρωματικών έργων ήταν τα χαρακώματα και τα συρματοπλέγματα κατά μήκος του καναλιού. Στα έργα αυτά είχα επιστρατευθεί και εγώ, όπως περιεγράφηκε προηγουμένως. Η τάφρος που ανοίχθηκε υπάρχει ακόμα μέχρι σήμερα προς το μέρος της Στερεάς Ελλάδος. Προς το μέρος της Πελοποννήσου έχει σχεδόν εξαφανισθεί από τις βροχές διότι τα χώματα ήσαν λιγότερα συνεκτικά. Μετά από τα συρματοπλέγματα εγκατέστησαν εκεί μεγάλα αερόστατα σε ύψος 200 μέτρων από το έδαφος και σε μικρή απόσταση το ένα από το άλλο. Συνολικά 17 αερόστατα που έμοιαζαν με αχλάδια τοποθετήθηκαν κατά μήκος του καναλιού και 3-4 πάνω από τη γέφυρα. Σκοπός τους ήταν να καλύπτουν τη γέφυρα από πάνω ώστε να την κάνουν ώστε να την κάνουν αθέατη από αεροπλάνο προς αποφυγή βομβαρδισμού. Όλα τα αερόστατα ήσαν δεμένα από το έδαφος με συρματόσχοινο. Μερικές ημέρες τα κατέβαζαν χαμηλά στο έδαφος και κατόπιν τα ανέβαζαν πιο ψηλά. Για τη σκοπιμότητα αυτών πολλά λέγονταν αλλά ήσαν φήμες. Η πιο εύλογη εξήγηση φαίνεται πως ήταν η προστασία της γέφυρας του καναλιού από αεροπορικό βομβαρδισμό αλλά μήπως δεν θα μπορούσαν τα αεροπλάνα σε περίπτωση επίθεσης να πολυβολήσουν πρώτα αυτά τα αερόστατα που ήσαν ακίνητα και πολύ μεγάλα για να ελευθερώσουν το οπτικό τους πεδίο; Τα αερόστατα αυτά ανεβοκατέβαιναν κατά μήκος του καναλιού πάντα , μέχρι τον Οκτώβριο του 1944 που έφυγαν οι Γερμανοί από την Κόρινθο χωρίς να συμβεί μέχρι το τέλος της κατοχής καμία αεροπορική επίθεση.
Τα πλάνα του βίντεο είναι της Τρίτης 18 Νοεμβρίου 2025.
