Πε. Μαρ 28th, 2024

”Αποσκότησων με”: Η συζήτηση του Διογένους με τον Μ. Αλέξανδρο στην αρχαία Κόρινθο

Κοινοποίηση ειδήσεων

Ο Διογένης βρισκόταν στην αρχαία Κόρινθο καθώς ήταν παιδαγωγός για τα παιδιά του πάμπλουτου Κορίνθιου Αριστοκράτη Ξενιάδη. Όταν ο Ξενιάδης τον απελευθέρωσε, Ο Διογένης παρέμεινε στην Κόρινθο και η φήμη του έγινε γνωστή στον Αλέξανδρο από τον παιδαγωγό του τον Λεωνίδα που ήταν μυημένος στην κυνική φιλοσοφία.

Μόλις ο Αλέξανδρος βρέθηκε στην αρχαία Κόρινθο, θέλησε να τον γνωρίσει και έστειλε έναν υπασπιστή του να βρει τον Διογένη και να του τον παρουσιάσει. Αφού ο υπασπιστής τον εντόπισε στο Κράνειο (την αριστοκρατικότερη συνοικία της πόλης) κοντά στο σπίτι της Λαΐδας, του είπε: “Σε ζητεί ο Βασιλεύς Αλέξανδρος να σε δει”. Ο Διογένης απάντησε “Εγώ δεν θέλω να τον δω. Εάν θέλει αυτός ας έρθει να με δει”.

Πράγματι, ο Αλέξανδρος, πήγε να συναντήσει τον Διογένη, καθώς μια τέτοια άρνηση, τη στιγμή που είχε χιλιάδες παρακλητικά αιτήματα από ανθρώπους κάθε τάξης,τον εντυπωσίασε. Ο Αλέξανδρος πλησιάζει και του λέγει «Είμαι ο Άρχων Αλέξανδρος». Ο Διογένης ατάραχος απαντά «Και ΄γώ είμαι ο Διογένης ο Κύων». Ο Μ. Αλέξανδρος απορεί για την συμπεριφορά του και του λέγει «Δεν με φοβάσαι;» Ο Διογένης απαντάει «Και τί είσαι; Καλό ή κακό;» Ο Αλέξανδρος μένει σκεπτικός. Δεν μπορεί ένας βασιλεύς να πεί ότι είναι κακό, και άμα είναι καλό, γιατί κάποιος να φοβάται το καλό; Αντί να απαντήσει ο Αλέξανδρος ξεφεύγει και τον ρωτά εκ νέου «Τί χάρη θές να σου κάνω;» Και ο Διογένης ξανά με λογοπαίγνιο απαντά «Αποσκότησων με». Βγάλε με δηλαδή από το σκότος, την λήθη και δείξε μου την αλήθεια. Με το έξυπνο λογοπαίγνιο του Διογένη, που η απάντηση του μπορεί και να εννοηθεί «Σταμάτα να μου κρύβεις τον ήλιο», αναδύεται η βάση της κυνικής φιλοσοφίας, καθώς οι κυνικοί πίστευαν πώς η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στη λιτότητα, στη ζεστασιά του ήλιου και δεν πρέπει να ζητά τίποτα από τα υλικά πλούτη.

Ο Αλέξανδρος καταλαβαίνει την σημασία της απάντησης και εντυπωσιάζεται ακόμα περισσότερο. Ξεκινά μία μακρά συζήτηση με τον Διογένη που σώθηκε από τον Δίονα τον Πλουσαραίο, η οποία είναι πραγματική διάλεξη πολιτικής κοινωνιολογίας. Ο Διογένης συμφωνεί με την Σωκρατική αντίληψη περί γνώσεως. Δηλαδή δεν μπορεί να ασχοληθεί κάποιος επιτυχώς και επωφελώς με κάτι αν το αγνοεί. «Νομίζεις, λέει στον Μ. Αλέξανδρο πως μπορεί να οδηγεί άρμα εκείνος που δεν μπορεί να κρατήσει τα ηνία; Ή εκείνος που δεν ξέρει να κυβερνήσει είναι κυβερνήτης;»

Ο Αλέξανδρος τότε, ανήσυχος μήπως θεωρηθεί ότι δεν γνωρίζει να βασιλεύει, ρωτά πολύ εύστοχα: «Ποιος διδάσκει την βασιλική τέχνη που πρέπει να μεταβεί κανείς για να την μάθει;» Στο ερώτημα ο Διογένης απαντά, πως η μόρφωση είναι δυο ειδών: Εκείνη που διαθέτει ο άνθρωπος από την φύση, την «θεία», και εκείνη που αποκτά από τους ανθρώπους την «ανθρώπινη». Δηλαδή η έμφυτη και η επίκτητη. Για να γίνει όμως κάποιος σωστά μορφωμένος, είναι απαραίτητο να προστεθεί η ανθρώπινη στην θεια. Δηλαδή ο κυβερνήτης, ο ιατρός πρέπει να έχει το ταλέντο, την έμφυτο κλίση να κυβερνήσει , να ιατρεύει κλπ. Η άποψη αυτή του Διογένους επικρατεί σήμερα στην παιδαγωγική επιστήμη και αποτελεί την βάση του επαγγελματικού προσανατολισμού. Ο Διογένης βεβαιώνει τον Αλέξανδρο, ότι όποιος έχει την θεϊκή-έμφυτη μόρφωση, εύκολα αποκτά και την άλλη, την ανθρώπινη, αφού ακούσει λίγα και λίγες φορές. Ταυτόχρονα, εξηγεί στον Αλέξανδρο πότε ένας βασιλέας είναι ωφέλιμος. Ο Διογένης αποδίδει την ωφελιμότητα ενός βασιλιά στο Εάν είναι ωφέλιμος στο λαό. Για να δώσει ένταση σε αυτόν τον ισχυρισμό του λέει:

“Εάν κατακτήσεις όλη την Ευρώπη και δεν ωφελήσεις τον λαό, τότε δεν είσαι ωφέλιμος. Εάν κατακτήσεις όλη την Αφρική και την Ασία και δεν ωφελήσεις τον λαό, πάλι δεν είσαι ωφέλιμος. Ακόμα και εάν περάσεις τις στήλες του Ηρακλέους και διανύσεις όλο τον ωκεανό και κατακτήσεις αυτή την ήπειρο που είναι μεγαλύτερη της Ασίας και δεν ωφελήσεις τον λαό, πάλι δεν είσαι ωφέλιμος γιατί δεν ωφελείς το σύνολο”. Στο τέλος αυτής της συζήτησης, εκφέρει ο Αλέξανδρος το περίφημο: «Αν δεν ήμουν Αλέξανδρος θα ήθελα να ήμουν Διογένης».