Γιάννης Ανδρέου: Ο πατριωτισμός της κρίσης

Δέκα χρόνια μετά την έκρηξη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η οικονομική και κοινωνική κρίση κρατάει καλά, αφήνοντας στην κοινωνία καθημερινά τα σημάδια της με δραματικές αλλαγές στη χώρα.

Η χρεωκοπία ήταν μόνο η αρχή, ίσως και η αφορμή να επιδειχθούν διαρθρωτικές λογικές, ακραία πολωση, αλλά και αμφισβήτηση των κανόνων του δημοκρατικού παιχνιδιού.
Ιστορικά, σε περιόδους κρίσης η έννοια της πατρίδας επανέρχεται με ιδιαίτερη δυναμική στο δημόσιο διάλογο. Όμως, η συζήτηση δεν αφορούσε το πώς θα προσδιοριστεί τι είναι πατριωτικό σήμερα και πώς ο ορισμός του σύγχρονου πατριωτισμού επαναδιατυπώνεται. Αντίθετα, η πατριδοκαπηλιά πρωτοστατούσε, η δημόσια συζήτηση εγκλωβίστηκε σε μια διαίρεση καλών και κακών, στην αναζήτηση των τράβωλων της πατρίδας · πολιτικές δυνάμεις βρέθηκαν και οι κινήσεις είναι έτοιμες να εμπορεύονται μίσος και διχασμό · διατέθηκαν και όλες οι μορφές βήματα λόγος να διαδοθούν στην κοινωνία, στήθηκαν κρέμαλες. Μέχρι και οι ναζιστικές μορφοποιήσεις προσπαθούσαν να μονοπωλήσουν την έννοια του πατριωτισμού, το οξύμωρο (!) Και πόσο λυπηρό ότι βρήκαν και ανταπόκριση.
Το μεταπολιτευτικό κεκτημένο αμφισβητήθηκε και, για πρώτη φορά μετά την χούντα, έκανε την εμφάνιση της η ρητορική του «νέου εθνικισμού» που αμφισβήτησε άμεσα την πατριωτισμό των αντιπάλων του.
Η έννοια της πατρίδας έχει ταλαιπωρήσει. Η κατάχρηση που έχει υποστεί, ιδιαίτερα από εθνικιστικές και φασιστικές ομάδες, οδηγεί συχνά στο μπέρδεμα πατριωτισμού με τον εθνικισμό, με συνέπεια παράλληλα δυνάμεις «supposed» προοδευτικές να αποστρέφουν τους με την προσβολή και την τοποθέτηση επισήμανσης σε όποιον αυτοδέσμευσε. Είτε πρόκειται για μια ταυτότητα σκοτεινή, είτε για ένα αποτέλεσμα σύγχυσης, είναι σήμερα απαραίτητο να οριοθετήσουμε το πατριωτικό και το νόημα της ταυτόχρονης πατριωτισμό, που ταυτόσημη με την προσπάθεια ανάκτησης της εθνικής αξιοπρέπειας και της ανασυγκρότησης της χώρας.
Η σύγχρονη πατριωτισμός δεν πρέπει και δεν πρέπει να εξαντληθεί στις επιτυχίες των προγόνων μας, αλλά να εμπνέεται από αυτά, από την παράδοση, να στοχεύει στην ανεξαρτησία της πατρίδας από τους φροντιστές και τους σωτήρες, να πιστεύει στις δυνατότητές μας, να μην είναι απολυμαρικός και να δημιουργεί τις αναγκαίες προϋποθέσεις ώστε να μην χρειάζεται άλλες θυσίες. Ο σύγχρονος πατριωτισμός, δημοκρατικός και προοδευτικός, προωθεί τις αξίες της δημοκρατίας, ωθεί στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων μας στην εκπαίδευση, στην έρευνα και στην τεχνολογία, αλλά και σε μια σύγχρονη πατριωτική εξωτερική πολιτική που δεν είναι ούτε φοβική ούτε ηθική αλλά αξιοποιεί την στρατηγική μας θέση. Η πατριωτισμός δεν είναι η μίσος και οι κραυγές, ο φανατισμός και η ανυπομονησία, αλλά η αναγνώριση των ευκαιριών και των απειλών στις διεθνείς σχέσεις, να επιδιώξετε το μέγιστο όφελος,
Σήμερα πατριωτικό είναι να προστατεύσει τη χώρα σας από τις παθογένειες της, να υπερασπιστεί την αξιοκρατία, να προωθήσει τη διαφάνεια και την ευθύνη. Πατριωτικό είναι να εξασφαλιστεί η άμβλυνση των ανισοτήτων και η εξαφάνιση των διακρίσεων κάθε είδους.
Πατριωτικό είναι να καταπολεμήσει το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας που εξελίσσεται σε εφιάλτη. Πατριωτική πολιτική είναι η υιοθέτηση μιας στρατηγικής αύξησης των γεννήσεων και περιορισμού της μετανάστευσης νέων ανθρώπων, μέσω πολιτικών που θα εξασφαλίζουν ευνοϊκό κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον, για τη δημιουργία οικογένειας και την παραμονή των νέων στην Ελλάδα.
Πατριωτικό είναι επίσης η προστασία της γλώσσας, η πολιτιστική και πολιτιστική μας κληρονομιά, οι γνώσεις και οι συνήθειες μας, να μελετήσετε την Ιστορία μας.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, χρειάζεται ένας σύγχρονος πατριωτισμός, αληθινός, προοδευτικός, να αλλάξουμε όσα έχουν μειώσει τη χώρα. Το χρέος της δημοκρατικής στάσης είναι να μην χαρίσει την πατριωτική ευαισθησία και αγωνία των Ελλήνων και το πατριωτικό λόγο στην ακροδεξιά, σε επαγγελματίες πατριδόκαπηλους και ναζί. Είναι καθήκον όλων των προοδευτικών πολιτών να αγκαλιάσουν, να πιστεύουν, να κινητοποιηθούν από την σύγχρονη πατριωτισμό, ώστε να οραματιστούμε το μέλλον της Ελλάδας που μπορούμε και θέλουμε.
Ο Γιάννης Ανδρέου είναι μέλος του ΚΙΝ.ΑΛ Κορινθίας