Κόρινθος – Μιχάλης Παπαμανωλάκης: 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή
Διαβάζοντάς το εγκόλπιο/ημερολόγιο του 2022 της Ι. Μητροπόλεως Κορίνθου και ψάχνοντας στο διαδίκτυο, είδα ότι τα στοιχεία έχουν αντιγραφεί, από τη Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία της Σταματοπούλου Θεοφάνη και το σωστό είναι να το αναφέρω. Φέτος συμπληρώθηκαν 101 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή. Τα γεγονότα που συνέβησαν τότε, είναι ιστορία πόνου, θυσίας, αγώνων, αίματος, δακρύων και θανάτου υπέρ πίστεως και πατρίδος.
Η Μικρασιατική Καταστροφή και η μετέπειτα υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης αποτελούν ιστορικά ορόσημα για την Ελλάδα αφού με αυτές έσβησε οριστικά η Μεγάλη Ιδέα και ένα εκατομμύριο και πλέον πρόσφυγες έφτασαν και εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα.
Η απογραφή του 1928 κατέγραψε στην επαρχία Κορινθίας 3.743 Μικρασιάτες πρόσφυγες, ενώ στην πόλη της Κορίνθου διέμεναν περίπου 2.500 πρόσφυγες. Σπουδαίο κίνητρο για την επιλογή της Κορινθίας ως τόπο εγκατάστασής των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής, υπήρξε η διαδεδομένη αμπελοκαλλιέργεια στην Κορινθία, δεδομένου ότι στη Μικρά Ασία πολλοί απ αυτούς ήταν σταφιδοκαλλιεργητές.
Ενίσχυσαν το εργατικό δυναμικό της πόλης, έφεραν καινούριες μεθόδους καλλιέργειας, έδωσαν νέα στοιχεία και άλλαξε η γεωργία στην Κορινθία, ιδιαίτερα στην σταφίδα και την αποξήρανση της. Ήταν άνθρωποι προκομμένοι και αυτό το αποδέχονται όλοι. Όπου και αν βρέθηκαν δούλευαν ασταμάτητα και έφεραν καρπούς. Δεν σκέφτηκαν τον κόπο όταν έσκαβαν βαθιά τη γη και για να βρουν νερό σε βάθος 50 μέτρων και το κατάφεραν να κάνουν γόνιμη την ξερή γη όπου και αν ζούσαν.
Οι συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων κατά την άφιξή τους στην Κόρινθο και για αρκετά χρόνια αργότερα ήταν πολύ άσχημες, όπως άλλωστε και για όλους σχεδόν τους Μικρασιάτες πρόσφυγες στις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας. Η πλειοψηφία τους ζούσε σε σκηνές στην κεντρική πλατεία και στους δρόμους της πόλης, σε δημόσια κτίρια και σε νοικιασμένα πρόχειρα καταλύματα που υπήρχαν στις αυλές των σπιτιών των γηγενών.
Η εμπλοκή της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων και προσωπικά του προέδρου της Χένρι Μοργκεντάου αρχίζει να βάζει σε κάποια τάξη τα πράγματα. Δημιουργούνται οι συνθήκες ίδρυσης του Προσφυγικού Συνοικισμού στον άγονο ανατολικό λοφίσκο της Κορίνθου και αυτό σαφώς μετά το 1926. Με την επιχορήγηση και την επιμελητεία της Ε.Α.Π. , στήνονται περίπου 300 μπαγδαντί στο ύψωμα του Συνοικισμού.
Ο ανταποκριτής της εφημερίδας “Ελεύθερο Βήμα” Μιχαήλ Ροδάς, μας δίνει μια συγκλονιστική εικόνα των συνθηκών της πρώτης τριετίας της εγκατάστασης των Κορινθίων Μικρασιατών. ….Η τοποθέτησις μερικών προσφυγικών οικογενειών εις το προαύλιον της κεντρικής αγοράς αποτελεί έγκλημα και καθημερινήν δολοφονίαν.
Είκοσι περίπου οικογένειαι, γυναικόπαιδα κατά το πλείστον, ερρίφθησαν από του 1922 εις τα μικρά και υγρά υπόστεγα της κεντρικής αγοράς και εκεί παραμένουν μέχρι σήμερον. Κατά το καλοκαίρι υποφέρουν από την ζέστην και την βρώμα και τον χειμώνα από την υγρασίαν και το ψύχος. Ζωντανά πτώματα, τα οποία λιώνουν ανά πάσαν στιγμήν, σκελετοί κινούμενοι χωρίς καμίαν ελπίδα σωτηρίας.
Μια νέα Σιβηρία έχει δημιουργηθεί στην αγοράν της Κορίνθου μπροστά στα μάτια των κατοίκων και των αρχών. ΜΙΧΑΗΛ ΡΟΔΑΣ” Πως Βλέπω την Ελλάδα (Πελοπόννησος-1925)”
Η επέτειος των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή επαναφέρει το τραυματικό αποτύπωμα που άφησε ο ξεριζωμός εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων οι οποίοι αναγκάστηκαν σε μια στιγμή να αφήσουν τη γενέθλια γη τους και να μετεγκατασταθούν, υπό άθλιες συνθήκες, στη νέα τους πατρίδα.
Ξυπνούν μνήμες από την εποχή που ο υπό διωγμόν Ελληνισμός της Μικράς Ασίας, της Ανατολικής Θράκης και του Πόντου άφηνε πίσω του τα ιερά και τα όσια, τους τάφους των προγόνων του, τους άταφους νεκρούς του, τις περιουσίες και τα σπίτια του, μια ζωή ολόκληρη, για να στήσει μια καινούργια από το μηδέν. Σφίγγοντας τα δόντια, γυναίκες, άνδρες και παιδιά, με πόνο ψυχής αλλά και πείσμα, πέτυχαν τελικά το ακατόρθωτο, να μείνουν ζωντανοί, να αναστήσουν τα παιδιά τους και να προκόψουν.
