Ονόμαστος ο Σμυρναίος: O πρώτος αρχαίος Έλληνας ολυμπιονίκης στην πυγμαχία

Οι Ολυμπιακοί αγώνες αποτελούν το πιο σημαντικό αθλητικό γεγονός παγκοσμίως. Πραγματοποιούνται κάθε τέσσερα χρόνια σε διαφορετικό μέρος του κόσμου, όμως, στην αρχαιότητα εκτός από ένα αθλητικό γεγονός, ήταν επίσης ένας σημαντικός θρησκευτικός εορτασμός που προς τιμήν του θεού Δία.Υπήρχαν λιγότερα αθλήματα και τα βραβεία για τους νικητές ήταν στεφάνια φύλλων ελιάς ή κορώνα και πραγματοποιούνταν στην Ολυμπία.

Ονόμαστος ο Σμυρναίος: O πρώτος αρχαίος Έλληνας ολυμπιονίκης στην πυγμαχία

Ο Ονόμαστος από τη Σμύρνη υπήρξε ο πρώτος αρχαίος Έλληνας ολυμπιονίκης στο άθλημα της πυγμαχίας το 688 π.Χ. στην 23η Ολυμπιάδα και εισηγητής των κανονισμών του αθλήματος.

Δεν είναι πολλά πράγματα γνωστά για τον Ονόμαστο. Είναι γνωστό πως ως την εποχή του η πυγμαχία δεν συμπεριλαμβανόταν στο πρόγραμμα των αγώνων της Ολυμπίας αν και ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές άθλημα και διεξαγόταν πολλούς αιώνες πριν, όπως προκύπτει από απεικονίσεις σε μινωικά και μυκηναϊκά αγγεία. Σύμφωνα με το Φλάβιο Φιλόστρατο και τον Παυσανία, ο Ονόμαστος, που καταγόταν από τη Σμύρνη της Ιωνίας, ήταν διάσημος “πύκτης”, δηλαδή “πυγμάχος” του 7ου αιώνα π.Χ., με νίκες σε διάφορους τοπικούς αγώνες.

Μετέβη ο ίδιος στην Ήλιδα και έπεισε τους ελλανοδίκες να συμπεριλάβουν το άθλημα στο πρόγραμμα της 23ης Ολυμπιάδας (688 π.Χ.). Μάλιστα, κωδικοποίησε τον κανονισμό διεξαγωγής του αθλήματος, το οποίο ως τότε διεξαγόταν με διαφορετικούς τρόπους σε κάθε τοπική διοργάνωση. Συνεπώς, ο Ονόμαστος εκτός από ολυμπιονίκης υπήρξε ο εισηγητής των πρώτων κανονισμών της αθλητικής πυγμαχίας.

Η πυγμαχία στην αρχαία Ελλάδα

Η αρχαιοελληνική πυγμαχία ή πυξ ή πυγμή χρονολογείται ως άθλημα σε διοργανώσεις τουλάχιστον από τον 7ο αιώνα π.Χ., και διεξάγονταν σε πολλές πόλεις-κράτη της αρχαίας Ελλάδας. 

Έως και το 500 π.Χ. οι ιμάντες χρησιμοποιούνταν ως προστασία για το χέρι και τις αρθρώσεις. Ήταν λωρίδες δέρματος από βόδι, με μήκος 3 με 3.7 μέτρα και περιτυλίγονταν πολλές φορές γύρω από το χέρι. Κατά το 400 π.Χ. εμφανίστηκαν οι σφαίραι οι οποίες ήταν παρόμοιες με τους ιμάντες, ωστόσο είχαν επένδυση στο εσωτερικό τους ενώ η εξωτερική τους υφή ήταν αρκετά σκληρότερη και τραχιά.

Σύντομα μετά την υιοθέτηση των σφαιρών στην πυγμαχία εμφανίστηκαν και οι οξείς ιμάντες. Οι οξείς αποτελούνταν από διάφορα επίπεδα δερμάτινων λωρίδων που τυλίγονταν γύρω από το χέρι, καρπό, και μέρος του χεριού κάτω από τον αγκώνα. Συνήθως τοποθετούνταν και ένα απορροφητικό ύφασμα στην κορυφή της επένδυσης ώστε οι αθλητές να σκουπίζουν τον ιδρώτα από το μέτωπο τους. Η στήριξη που παρείχαν κατά τα λακτίσματα ήταν καλύτερη ενώ και οι αρθρώσεις της γροθιάς ενισχυθήκαν με δερμάτινες επικαλύψεις.

Ο κώρυκος ήταν ο αντίστοιχος εξοπλισμός των σύγχρονων σάκων πυγμαχίας, και χρησιμοποιούνταν για εξάσκηση στην παλαίστρα. Γεμίζονταν με άμμο, αλεύρι ή κεχρί.

Η κατανόηση των κανονισμών της αρχαιοελληνικής πυγμαχίας καθορίζεται από τις σωζόμενες ιστορικές αναφορές καθώς και ερμηνείες των παραστάσεων στα αρχαία αγγεία και τοιχογραφίες, χωρίς ωστόσο να υπάρχει βεβαιότητα για τον απόλυτο προσδιορισμό τους.

• Απαγορεύονταν τα κρατήματα ή η πάλη
• Επιτρέπονταν όποιοδήποτε χτύπημα με το χέρι, εκτός από το να προσπαθήσει κάποιος να βγάλει τα μάτια του αντιπάλου
• Δεν υπήρχε αρένα
• Δεν υπήρχαν γύροι ή χρονικά όρια
• Ο νικητής αναδεικνύονταν όταν ο αντίπαλος παραιτούνταν ή δεν μπορούσε πλέον να συνεχίσει
• Δεν υπήρχαν κατηγοριοποιήσεις ανάλογα με το βάρος, τα ζεύγη των αντιπάλων επιλέγονταν τυχαία
• Οι ελλανοδίκες επέβαλαν την τήρηση των κανονισμών στέλνοντας τους ραβδούχους οι οποίοι χτυπούσαν με ραβδί ή μαστίγιο τους παραβάτες
• Οι μαχόμενοι είχαν την επιλογή να ανταλλάξουν χτυπήματα χωρίς να αμύνονται (κλίμαξ) εάν ο αγώνας διαρκούσε πολύ ώρα

Οι προϋποθέσεις ενός καλού πυγμάχου ήταν: υπομονή, επιμονή, θάρρος, αντοχή στον πόνο. Επίσης ένας καλός πυγμάχος έπρεπε να είχε μακριά χέρια, δυνατούς καρπούς και ώμους. Οι πιο διάσημοι πυγμάχοι ήταν: Γλαύκος ο Καρύστιος, Κλειτόμαχος ο Θηβαίος, Διαγόρας ο Ρόδιος, Κλεόξενος από την Αλεξάνδρεια, Ιππόμαχος από την Ηλεία, ο Μελαγκόμας από την Μικρά Ασία και πολλοί άλλοι.

Με πληροφορίες από wikipedia.gr