Πρωταθλητές στην ανεργία των νέων – Γράφει ο Σπύρος Φράγκος
Πρωταθλητές στην ανεργία των νέων
*Γράφει ο Σπύρος Φράγκος
Η χώρα μας έχει μια αρνητική πρωτιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση∙ είναι πρωταθλήτρια στην ανεργία των νέων.
Το ποσοστό της ανεργίας των νέων διαμορφώνεται σε 36,8%, σε απόσταση ακολουθεί η δεύτερη Ισπανία με 28,9%, ενώ ο μέσος όρος των χωρών της Ε.Ε. διαμορφώνεται σε 13,9%. Η δεκαετής οικονομική κρίση και η υγειονομική κρίση που επακολούθησε προκάλεσαν ποικίλα προβλήματα στις Ευρωπαϊκές οικονομίες με την ανεργία και ειδικότερα των νέων να αποτελεί ένα από τα κυριότερα.
Η παρατεταμένη ύφεση που παρατηρήθηκε στην χώρα μας κατά την διάρκειας των μνημονίων ως αποτέλεσμα αποτυχημένων πολιτικών αυστηρής λιτότητας, υπερφορολόγησης, ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων, υποβάθμισης της μεσαίας τάξης και ασυμφωνίας όλου του πολιτικού συστήματος (πολιτικά κόμματα, συνδικάτα, εργοδοτικές και επαγγελματικές ενώσεις, επιμελητήρια) στην από κοινού αντιμετώπιση του προβλήματος, όπως συνέβη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες εφαρμόστηκαν παρόμοια προγράμματα, επιδείνωσαν περαιτέρω την ανεργία και ειδικά στις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως οι νέοι.
Σήμερα υπάρχουν περίπου 800.000 εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι νέοι που εργάζονται σε καθεστώς ημιαπασχόλησης και αμείβονται με λιγότερα από 500 ευρώ (μικτά) το μήνα. Υπό αυτές τις συνθήκες αδυνατούν να δουν το μέλλον με αισιοδοξία, αντίθετα βλέπουν τις ευκαιρίες να συρρικνώνονται, χάνουν τον έλεγχο της ίδιας της ζωής τους, δεν μπορούν να κάνουν οικογένεια.
Οι νέοι και οι νέες χρειάζονται εργασίες με πλήρη απασχόληση και ικανοποιητικού μισθούς, με προοπτική εξέλιξης ανάλογα με τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα που διαθέτουν. Η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων με την υποχρεωτική και καθολική εφαρμογή τους από τις επιχειρήσεις είτε ανήκουν σε εργοδοτικές ενώσεις είτε όχι, η επαναφορά του θεσμού της διαιτησίας στις εργασιακές σχέσεις, τα σύγχρονα προγράμματα στήριξης της νεανικής εργασίας αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας των νέων και αναγκαίο όρο για την αξιοπρεπή διαβίωσή τους.
Στο πρόβλημα τις ανεργίας των νέων δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις γιατί είναι ένα δομικό πρόβλημα για την οικονομία. Για την καταπολέμηση της ανεργίας απαιτείται ανάληψη δράσης σε τρία επίπεδα άσκησης πολιτικής: στην εκπαίδευση, στην απασχόληση και στην οικονομία.
Τα μέτρα της εκπαιδευτικής πολιτικής θα πρέπει να στοχεύουν στη σωστή οργάνωση της μετάβαση από το σχολείο στην εργασία, στην καλύτερη διασύνδεση του συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης με τις απαιτήσεις της οικονομίας και της αγοράς εργασίας, στην οργανωμένη συμβουλευτική και ενημέρωση για τον επαγγελματικό προσανατολισμό.
Αναφορικά με την ενίσχυση της απασχόλησης τα μέτρα πολιτικής που είναι αποτελεσματικά να εφαρμοστούν αφορούν στην προώθηση της απασχόλησης των νέων με επιδότηση των επιχειρήσεων, στην ενεργοποίηση των νέων και την προώθηση της αυτοαπασχόλησης με νεοφυείς επιχειρήσεις (start ups), στον εκσυγχρονισμό του ΟΑΕΔ και στην βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών του ιδιαίτερα στην αντιστοίχηση μεταξύ τη προσφοράς και της ζήτησης εργασίας σε διάφορους κλάδους και ειδικότητες.
Όμως τα ουσιαστικότερα στην καταπολέμηση της ανεργίας των νέων είναι τα μέτρα της οικονομικής πολιτικής. Τα μέτρα της εκπαιδευτικής πολιτικής και ενίσχυσης τη απασχόλησης που προαναφέρθηκαν δεν μπορούν να αποδώσουν τα δέοντα αν δεν εφαρμόζονται σε ευνοϊκό οικονομικό περιβάλλον, φιλικό προς τις επενδύσεις.
Χρειάζεται η συνεργασία του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα για να δημιουργηθούν μέσω δημοσιών και ιδιωτικών επενδυτικών προγραμμάτων αξιόλογες και βιώσιμες θέσεις εργασίας. Για να επιτευχθεί αυτό απαραίτητες προϋποθέσεις είναι: η αύξηση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης, η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών στην αγορά εργασίας, η προώθηση καινοτόμων έργων και νεοφυών επιχειρήσεων σε δυναμικούς κλάδους της οικονομίας όπως η νανοτεχνολογία, η βιοχημεία, η διαχείριση αποβλήτων, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κλπ), η υπέρβαση του πελατειακού συστήματος για την πλήρωση κενών θέσεων εργασίας και φυσικά η θέσπιση και η υλοποίηση ενός μακροπρόθεσμου οικονομικού και επενδυτικού προγράμματος.
Ένα σημαντικό επιπλέον ζήτημα που θα έδινε λύση στην ανεργία των νέων είναι η στροφή τους στον πρωτογενή τομέα. Οι νέοι Έλληνες αγρότες κάτω των 35 ετών αποτελούν μονοψήφιο ποσοστό του συνολικού αριθμού των αγροτών. Πλέον ο αγροτικός τομέας φέρει ένα υψηλό επίπεδο τεχνολογίας και χρειάζονται γνώσεις και καινοτομίες που απαιτείται να τις κάνουν νέοι άνθρωποι. Για αυτό είναι επιβεβλημένη η ανανέωση των γενεών στον πρωτογενή τομέα για την μείωση της ανεργίας, αλλά και για την ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής από νέους επιχειρηματίες που θα χρησιμοποιήσουν καινοτομίες και θα αναδιαμορφώσουν την παραγωγή. Για αυτό χρειάζεται στήριξη των νέων αγροτών με λιγότερη γραφειοκρατία, παροχή κινήτρων με πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία και κατευθυντήρια προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης.
Όπως προαναφέρθηκε «εύκολες λύσεις» στην καταπολέμηση της ανεργίας των νέων δεν υπάρχουν. Η εφαρμογή αναπτυξιακών πολιτικών και η αποφυγή των λαθών του παρελθόντος συνιστούν την «συνταγή» ης επιτυχίας.
* Ο Σπύρος Φράγκος είναι Οικονομολόγος, Μέλος της Κ.Π.Ε και Αναπληρωτής Γραμματέας του Τομέα Ανάπτυξης και Επενδύσεων του ΠΑΣΟΚ
