Η εκκλησία χτίστηκε από το τάγμα των Κιστερκιανών μοναχών το οποίο ιδρύθηκε το 1098 στο Σιτό της Γαλλίας. Το μοναστήρι όπως και άλλα αντίστοιχα, ιδρύθηκε στο πλαίσιο της προσπάθειας της παπικής εκκλησίας να επιβάλει τον καθολικισμό στην Ελλάδα, μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους το 1204.
Για την χρονολογία ίδρυσης του δεν υπάρχουν ασφαλείς πληροφορίες. Το σίγουρο είναι ότι έκλεισε μετά την πτώση της λατινικής αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης το 1261, όπως όλα τα καθολικά μοναστήρια στον ελλαδικό χώρο.
Λίγα χιλιόμετρα από τη μονή Ζαρακά συνεχίζοντας νότια, θα φτάσουμε στη λίμνη της Στυμφαλίας. Η μυθική Στυμφαλία όταν την κοιτάς από ψηλά είναι επιβλητική. Το μεγαλύτερο μέρος της καλύπτεται από καλαμιώνες και είναι ένας μοναδικός υγροβιότοπος. Η έκτασή της καλύπτει από 3,5 έως 7,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα (κάποιες φορές και περισσότερα ανάλογα με τις βροχές και τα χιόνια) και στην αρχαιότητα υδροδοτούσε την Κόρινθο.
Σήμερα το νερό της είναι λιγοστό και χρησιμοποιείται για τις καλλιέργειες. Αφού θα φτάσετε μέχρι τη Στυμφαλία οπωσδήποτε να επισκεφτείτε το μουσείο περιβάλλοντος της περιοχής. Είναι χτισμένο σε ένα λόφο με θέα στη λίμνη και από τον εξώστη του με ειδικά κιάλια θα παρατηρήσετε τα πουλιά της λίμνης στα ανοίγματα που δεν έχουν καλαμιές. (τηλ. 27470-22296, καθημερινά πλην Τρίτης, 10.00-18.00 ή 17.00 μετά τις 15 Οκτωβρίου). Το μουσείο είναι δημιουργία του πολιτιστικού ιδρύματος της Τράπεζας Πειραιώς και είναι εξαιρετικό. Δέχεται χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο και πάρα πολλά σχολεία. Επίσης φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις.
Φεύγοντας από τη Στυμφαλία και οδηγώντας δυτικά, μπαίνουμε στην περιοχή του οροπεδίου του Φενεού. Περνάμε τα χωριά Καρτέρι, Καστανιά και Μοσιά και όπως κατεβαίνουμε το οροπέδιο στα αριστερά μας απλώνεται ο κάμπος του Φενεού όπου θα απολαύσετε τη μοναδική θέα.
Επόμενη στάση θα είναι η λίμνη Δόξα, αλλά από το χωριό Μοσιά έχετε δύο επιλογές για να φτάσετε μέχρι εκεί.
Είτε θα πάτε από την Γκούρα όπου η απόσταση είναι λίγο μεγαλύτερη αλλά ο δρόμος είναι καλύτερος, είτε θα στρίψετε στο χωριό Μεσινό με κατεύθυνση την Αρχαία Φενεό όπου είναι μικρότερη μεν απόσταση αλλά ο δρόμος είναι πιο δύσκολος.
Υπάρχει πάντα η δυνατότητα να πάτε από τον ένα δρόμο και να επιστρέψετε από τον άλλο. Λίγα χιλιόμετρα παραπάνω δεν θα σας βλάψουν και θα δείτε και περισσότερα πράγματα.
Φτάνοντας στη λίμνη Δόξα σε υψόμετρο 900 μέτρων, θα εκπλαγείτε από την ομορφιά και την ηρεμία. Η λίμνη Δόξα είναι τεχνητή και δημιουργήθηκε το 1996 με τη κατασκευή του φράγματος στον ομώνυμο ποταμό. Είναι μικρή και η περίμετρος της δεν ξεπερνά τα 5 χιλιόμετρα. Μπορείτε άνετα να την περπατήσετε αν θέλετε. Περιβάλλετε από δάσος και αποτελεί αγαπημένο τόπο των Κορίνθιων και όχι μόνο, για ημερήσιες αποδράσεις σε γιορτές και σαββατοκύριακα. Ειδικά στις γιορτές θα δείτε εκατοντάδες οικογένειες να κάνουν το πικ νικ τους γύρω από τη λίμνη.
Μια μικρή λωρίδα γης φτάνει περίπου μέχρι το κέντρο της λίμνης και στο τέρμα της βρίσκεται το μοναστήρι του Αγίου Φανουρίου. Εκεί ακόμη και τις καθημερινές θα δείτε μικροπωλητές με τοπικά προϊόντα. Από τις πολλές και ενδιαφέρουσες λιχουδιές δοκιμάστε σίγουρα τα παξιμάδια με την πάπρικα.
Η λίμνη Δόξα φημίζεται ακόμη για το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, που χρονολογείται από τον 14ο αιώνα. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δείτε το τέμπλο του ναού που φτιάχθηκε το 1762 και τις τοιχογραφίες, ενώ πάνω από το ναό υπάρχει κρυφό σχολειό το οποίο μπορείτε επίσης να δείτε. Το μοναστήρι έχει μεγάλη ιστορία καθώς αποτέλεσε αρχηγείο της Φιλικής εταιρίας στην επανάσταση του 1821.
Γύρω από τη λίμνη Δόξα
Αν δεν είστε του πικ νικ και προτιμάτε ταβέρνα και τοπικά κρέατα, γύρω από τη Δόξα υπάρχουν η Φενεός, η Γκούρα και το Στενό όπου μπορείτε να φάτε στις τοπικές ταβέρνες. Δοκιμάστε λεμονάτο χοιρινό ή όσπρια στην ταβέρνα της Ηρώς στο Στενό στη σκιά του μεγάλου πλατάνου της πλατείας.
Εναλλακτικά μπορείτε να πάτε για φαγητό ή για καφέ στην Γκούρα όπου θα δείτε επίσης την πανέμορφη πλατεία, και αρχοντικά του 19ου αιώνα. Αυτοί που θέλουν να βάλουν στις εξορμήσεις τους και λίγο αρχαιολογικό τουρισμό μπορούν να πάνε μέχρι την Αρχαία Φενεό που αποτέλεσε μεγάλο αστικό κέντρο στην αρχαιότητα. Ο αρχαιολογικός χώρος έχει ανασκαφεί, είναι επισκέψιμος και θα δείτε τα αρχαία τείχη, το ναό του Ασκληπιού και ερείπια κτιρίων. Τώρα όσοι θέλετε να απολαύσετε το βουνό και τις δραστηριότητες που προσφέρει, μπορείτε να κάνετε βόλτα στην περιοχή με άλογα, ή να περπατήσετε σε ένα από τα πολλά μονοπάτια. Στη Φενεό και στη Γκούρα θα βρείτε ξενώνες που διοργανώνουν διάφορες δραστηριότητες όπως πεζοπορία, Mountain bike, και 4×4. (Δείτε περισσότερες πληροφορίες στο ισότοπο της Ζήρειας www.e-ziria.gr.)
Αν η μέρα έχει προχωρήσει αρκετά και δεν έχετε σκοπό να μείνετε στην περιοχή έχετε δύο επιλογές. Ή να επιστρέψετε από τον δρόμο που ήρθατε, ή να βγείτε Εθνική οδό συνεχίζοντας με κατεύθυνση βόρεια προς Ευρωστίνη για να βγείτε στο Δερβένι.
Αν περάσετε το βράδυ σας στην περιοχή οι επιλογές είναι πολλές καθώς θα βρείτε ξενώνες στη Φενεόστη Γκούρα και στην Καστανιά και φυσικά στα Τρίκαλα Κορινθίας για τα οποία είναι καλύτερα να αφιερώσετε περισσότερο χρόνο.
Όλες αυτές οι διαδρομές που περιγράψαμε είναι περιμετρικά της Ζήρειας αλλά αν μιλάμε για το “μαγικό βουνό της Κορινθίας” το σήμα κατατεθέν της είναι τα Τρίκαλα.
Τα τρία Τρίκαλα
Πρόκειται για έναν από τους δημοφιλέστερους χειμερινούς προορισμούς της Ελλάδας αλλά τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να αναπτύσσεται και ο καλοκαιρινός τουρισμός για όσους αγαπούν το βουνό όπως επίσης και ο συνεδριακός τουρισμός. Λόγω της μονής του Αγίου Βλασίου είναι επίσης και προορισμός για προσκυνητές, όλες τις εποχές του χρόνου.
Συνδεδεμένα με την οικογένεια των Νοταράδων, τα Τρίκαλα στην Τουρκοκρατία ήταν η σημαντικότερη πόλη της Κορινθίας με πληθυσμό μεγαλύτερο και από αυτόν της Κορίνθου.
Στις δεκαετίες του 50 και του 60, λόγω του κλίματος, αποτέλεσε παραθεριστικό κέντρο για μεγάλες προσωπικότητες και σώζεται ακόμη – δυστυχώς ερείπιο που περιμένει την αναγέννησή του – το ιστορικό ξενοδοχείο Θεοξένεια, όπου παραθέριζε και ο Φαρούκ, τελευταίος βασιλιάς της Αιγύπτου. Τα Τρίκαλα είναι ουσιαστικά τρεις συνοικίες, τα κάτω Τρίκαλα, τα μεσαία και τα άνω, αλλά με την επέκταση της δόμησης τα τελευταία χρόνια οι τρεις οικισμού έχουν σχεδόν ενωθεί.
Στα άνω Τρίκαλα υπάρχει ακόμη το αρχοντικό των Νοταράδων το οποίο όπως και το Θεοξένεια περιμένει την αναστύλωση και συντήρησή του. Η περιοχή των τριών χωριών παραπετιέται σχεδόν άνετα μέσα από δάσος και τρεχούμενα νερά ενώ για τη διαμονή σας υπάρχουν πάνω από 600 κλίνες για όλα τα βαλάντια.
Τα χωρά ανακαινίστηκαν κυρίως με χρήματα ευρωπαϊκών προγραμμάτων και αποτελούν ένα παραδοσιακό τουριστικό κέντρο φτιαγμένο από πέτρα, ξύλο και φύση.
Η απόσταση από το Ξυλόκαστο είναι περίπου 24 χιλιόμετρα που σημαίνει ότι ακόμη και για καλοκαίρι, αποτελούν τόπο παραθερισμού. Βέβαια όσοι παραθερίζουν στα παραθαλάσσια κέντρα της Κορινθίας σίγουρα θα περάσουν μια βόλτα από τα Τρίκαλα, για φαγητό, περίπατο, καφέ ή για τα περίφημο πανηγύρι του Σωτήρα και το φεστιβάλ της Ζήρειας.
Δοκιμάστε το κατσικάκι λαδορίγανη σε μια από τις πολλές ταβέρνες και το εξαιρετικό τοπικό κρασίτης περιοχής. Αγοράστε τραχανά και χιλοπίτες και φυσικά σταφίδα η οποία είναι το κορυφαίο προϊόν της περιοχής.
Λίγο μετά τα Άνω Τρίκαλα και με κατεύθυνση προς το χιονοδρομικό κέντρο, μπορείτε να επισκεφθείτε το ιστορικό γυναικείο Μοναστήρι του Αγίου Βλασίου, που η άρχισε να χτίζεται γύρω στο 1400, όταν βρέθηκε σε κοντινή σπηλιά η θαυματουργή εικόνα του Αγίου. Η αυλή της Μονής είναι γεμάτη λουλούδια και δέντρα που οι καλόγριες φροντίζουν με πολύ αγάπη ενώ η θέα στην κοιλάδα του Σύθαποταμού και στα χωριά των Τρικάλων είναι πραγματικά υπέροχη. Τέλος και αφού επισκεφθείτε το ναό δώστε προσοχή στις υπέροχες τοιχογραφίες του ναού που είναι αναγεννησιακής τεχνοτροπίας.
Τώρα όσο για δραστηριότητες, εκτός από το σκι τους χειμερινούς μήνες, υπάρχουν μονοπάτια με πιο γνωστό αυτό στην χαράδρα της Φλαμπουρίτσας, κέντρο ελεύθερης ιππασίας, ποδηλασία και διαδρομές για 4×4.