Αρχαίο Λιμάνι Λεχαίου: Το μεγαλύτερο λιμάνι της αρχαίας Ελλάδας είναι κατά 500 χρόνια παλαιότερο από όσο γνωρίζαμε
Στην αρχαία Μεσόγειο, η Κόρινθος ήταν μια οικονομική δύναμη. Χτισμένη σε έναν στενό ισθμό η πόλη έλεγχε το εμπόριο μεταξύ της βόρειας Ελλάδας και της χερσονήσου της Πελοποννήσου. Δεσμευμένη εκατέρωθεν από φυσικά προστατευμένους όρμους, η Κόρινθος ήταν επίσης μια γέφυρα μεταξύ του Αιγαίου και του Ιονίου. Το κύριο λιμάνι της πόλης, που βρίσκεται κατά μήκος του Κορινθιακού κόλπου, ήταν το μεγαλύτερο λιμάνι της αρχαίας Ελλάδας.
Τι έδειξαν οι μελέτες
Σε παλαιότερες μελέτες, οι αρχαιολόγοι που εξέτασαν τάφους και ιστορικές πηγές αποκάλυψαν ότι έμποροι απέπλευσαν από το λιμάνι, γνωστό ως Λέχαιο, πριν από περισσότερα από 2.600 χρόνια, τον 7ο αιώνα π.Χ. Το έκαναν σε πλοία πιθανότατα φορτωμένα με αγγεία, αρώματα, τρόφιμα και υφάσματα για εμπόριο σε όλη την περιοχή. Όμως, μια πρόσφατη ανακάλυψη έχει κάνει πολλούς επιστήμονες να πιστεύουν ότι η ιστορία του λιμανιού είναι πιο παλιά κατά 500 χρόνια και μάλιστα ήταν από τα πρώτα ενεργά λιμάνια στον ευρωπαίκό χώρο.
Η νέα ανακάλυψη
Γάλλοι αρχαιολόγοι μελέτησαν ευρήματα από μόλυνση η οποία είχε προκληθεί από μόλυβδο και κατέληξαν στο συμπερασμα ότι αυτή είχε προκληθεί από το 1381 π.Χ. Πιθανολογείται πως προήλθε από ψήγματα μετάλλων που εισήγαγαν οι εμποροι την εποχή εκείνη για να τροφοδοτήσουν τους φούρνους τους. Πάντως, ενω έχουν βρεθεί σημάδια δραστηριότητας που σχετίζονται με τη μεταφορά αγαθών δια θαλάσσης, ακόμα δεν έχουν βρεθεί τμήματα της εποχής εκείνης από το λιμάνι. Τα νεότερα ευρήματα υποδομής χρονολογούνται από τον πρώτο αιώνα μ.Χ. ή τη ρωμαϊκή περίοδο. Οι εργασίες θα συνεχιστούν και το καλοκαίρι του 2024.
Σύμφωνα με πληροφρίες από το περιοδικό Hakai, που φιλοξενεί την είδηση, επισημαίνει πως οι αρχαιολόγοι έχουν βρει στο στοιχεία για ανθρώπους που ταξίδευαν στην Κόρινθο πριν από περισσότερα από 8.000 χρόνια, αλλά και αγγεία από έναν πολιτισμό της ύστερης εποχής του λίθου που ζούσε στα βορειοδυτικά, κατά μήκος της Αδριατικής Θάλασσας. Ο Bjørn Lovén, συν-διευθυντής του Lechaion Harbor Project και συν-συγγραφέας της νέας εργασίας, λέει ότι αυτό υποδηλώνει ότι το δίκτυο θαλάσσιου εμπορίου της Κορίνθου μπορεί να επεκταθεί ακόμη πιο βαθιά στην ιστορία.
*Πληροφορίες από Hakai Magazine.
Αρχαίο Λιμάνι Λεχαίου – Το δεύτερο λιμάνι των γιων του Ποσειδώνα
Η Κόρινθος υπήρξε μια από τις ελάχιστες ελληνικές πόλεις που διέθεταν 2 λιμάνια, το Λέχαιο στον Κορινθιακό κόλπο και τις Κεγχρεές στο Σαρωνικό. Οι γιοι του Ποσειδώνα και της Πειρήνης, κόρης του ποτάμιου θεού Αχελώου, Λέχης και Κεγχρίας, έδωσαν τα ονόματα τους στα λιμάνια της πόλης.
Το Λέχαιο ήταν το δυτικό επίνειο της Κορίνθου και το σημαντικότερο λιμάνι λόγω της εγγύτητάς του στην πόλη, απείχε μόλις 2 στάδια και συνδεόταν μαζί της με τα Μακρά τείχη, τα οποία συνέδεαν την οχυρωμένη πόλη με το λιμάνι και τον πολεμικό ναύσταθμο που είχαν διαμορφώσει οι Κορίνθιοι. Θεμέλια των μακρών τειχών και ιδίως του δυτικού τείχους έχουν αποκαλυφθεί ήδη από το 1892 στα πλαίσια της ανασκαφικής έρευνας.
Το λιμάνι του Λεχαίου χρησιμοποιήθηκε από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι την ύστερη αρχαιότητα. Σήμερα εντοπίζεται 1 χλμ. δυτικά της νέας Κορίνθου και καταλαμβάνει έκταση περίπου 500 στρεμμάτων. Η περιοχή, στην οποία προϋπήρχε έλος, διαμορφώθηκε την εποχή των Βακχιάδων (6ος π.Χ. αι.) ενώ υπήρξε και δεύτερη κατασκευαστική φάση στη ρωμαϊκή εποχή (1ος μ.Χ. αι.). Δημιουργήθηκαν κυματοθραύστες, λιμενοβραχίονες, προλιμένες, νεώρια, νεώσοικοι, προβλήτες μήκους 7 χλμ. και 2 είσοδοι-δίαυλοι που το συνέδεαν με τη θάλασσα. Τα υλικά της εκσκαφής σωρεύτηκαν σε οχυρωματικούς λόφους ύψους 18-20 μ. για να προστατεύουν τα πλοία από τους βόρειους ανέμους του Κορινθιακού.
Οι Κορίνθιοι αύξησαν την ασφάλεια και τη χωρητικότητα του με σημαντικά τεχνικά έργα που παρουσιάζουν το λιμάνι ως ένα τεχνικό κατόρθωμα. Τα πρώτα τεχνικά έργα φαίνεται πως έγιναν τα πρώιμα αρχαϊκά χρόνια, όταν ένα λιμάνι στα δυτικά ήταν απαραίτητο για να εξυπηρετηθεί η αποικιακή εξόρμηση της Κορίνθου στη Δύση. Στο λιμάνι των ρωμαϊκών χρόνων υπήρχαν μώλοι, χτισμένοι με ογκώδεις, ορθογώνιους πωρόλιθους.
Το λιμάνι ήταν διπλό: εσωτερικό και εξωτερικό. Το εσωτερικό είχε κρηπίδωμα. Υπήρχε ναός και άγαλμα του Ποσειδώνα, ιερό της Αφροδίτης, και άλλες λιμενικές εγκαταστάσεις. Μακεδόνες και Ρωμαίοι χρησιμοποίησαν το λιμάνι ως πολεμικό ναύσταθμό. Ως τη ρωμαιοκρατία, το Λέχαιο βρισκόταν σε ακμή και διέθετε εντυπωσιακά κτίσματα, εμπορικά καταστήματα, επαύλεις και πολλά αγάλματα. Τη σημασία του λιμανιού και στα πρωτοχριστιανικά χρόνια φανερώνει η μεγαλύτερη στον ελλαδικό χώρο παλαιοχριστιανική βασιλική, ο Άγιος Λεωνίδης, κτισμένη στα τέλη του 5ου μ.Χ. αι.
Σήμερα μια λιμνοθάλασσα υποδηλώνει τη θέση του λιμανιού του Λεχαίου.
