Παγκόσμια Ημέρα Ακοής – 3 Μαρτίου 2021

Φροντίδα ακοής για όλους!

Έλεγχος.  Αποκατάσταση.  Επικοινωνία.

Η Παγκόσμια Ημέρα Ακοής (World Hearing Day) καθιερώθηκε με πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ. – who.int) και λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο στις 3 Μαρτίου προκειμένου να ευαισθητοποιήσει το παγκόσμιο κοινό για την υγεία του αυτιού, που έχει καθοριστικές συνέπειες στην ακοή του ανθρώπου. Η ημερομηνία επελέγη, επειδή το σχήμα των αριθμών 3.3 μοιάζει με τα δύο αυτιά του ανθρώπου.

Με τον όρο «βαρηκοΐα» ορίζουμε την μείωση της ακουστικής ικανότητας του ανθρώπου. Αποτελεί μια χρόνια πάθηση, η οποία δημιουργεί σημαντικά προβλήματα όχι μόνο στην σωματική υγεία των ανθρώπων, αλλά και στην κοινωνική τους δραστηριότητα.

Τα στατιστικά στοιχεία του Π.O.Y. αποτυπώνουν μια ζοφερή κατάσταση. Σήμερα σε όλο τον κόσμο περισσότερα από 460 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται υπηρεσίες αποκατάστασης για την απώλεια ακοής τους. Αλλά και οι προβλέψεις του Π.Ο.Υ. για τις επόμενες δεκαετίες, δείχνουν ότι κινούμαστε προς ένα δυσοίωνο μέλλον. Ο Οργανισμός εκτιμά ότι περισσότερα από 900 εκατομμύρια άνθρωποι θα αντιμετωπίζουν πρόβλημα βαρηκοΐας μέχρι το 2050.

Επικοινωνία

Οι επιπτώσεις της βαρηκοΐας στην σωματική υγεία, με την δυσκολία στην καθημερινή επικοινωνία, είναι προφανείς. Αυτό που δεν είναι προφανές και δεν αντιλαμβάνονται πολλοί είναι οι επιπτώσεις και τα προβλήματα που προκαλεί η βαρηκοΐα στην κοινωνική δραστηριότητα των ανθρώπων. Η αδυναμία επικοινωνίας προκαλεί στον βαρήκοο αίσθημα αποξένωσης, το οποίο σταδιακά μετατρέπεται σε αποδρομή από κοινωνικές εκδηλώσεις και επαφές με την οικογένεια ή τους φίλους, και τελικά καταλήγει σε απομόνωση του βαρήκοου. Αυτό συμβαίνει γιατί τις περισσότερες φορές αδυνατεί να παρακολουθήσει όσα συζητούν οι συνομιλητές του, ζητά να επαναλαμβάνουν τις φράσεις τους, οπότε γίνεται κουραστικός για τους άλλους και για τον ίδιο. Άλλες φορές αντιλαμβάνεται διαφορετικό νόημα κι άλλες πάλι, λόγω αναστολής ή ντροπής, αποχωρεί από τη συζήτηση για να κρύψει την αδυναμία του.

Καθημερινές ασχολίες, τόσο στην προσωπική ζωή του ασθενούς όσο και στην εργασία του, καθίστανται δυσχερείς. Αναγκάζεται να αυξάνει την ένταση της τηλεόρασης ή του ραδιοφώνου, με αποτέλεσμα να ενοχλεί τον περίγυρό του. Στον εργασιακό χώρο η δυσκολία επικοινωνίας παρεμποδίζει την συνεργασία με τους συναδέλφους του. Τελικά, όλες αυτές οι δυσάρεστες καταστάσεις, που οφείλονται σε διαταραχή της ακοής, έχουν αντίκτυπο στην ψυχολογία του ασθενούς, που μπορεί να φτάσει μέχρι την εκδήλωση κατάθλιψης.

Είναι ενδιαφέρον πως όσα περιγράφονται παραπάνω αποτυπώνονται και σε οικονομικό επίπεδο. Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι η βαρηκοΐα έχει ετήσιο παγκόσμιο κόστος 980 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό περιλαμβάνει το κόστος του τομέα της υγείας (εξαιρουμένου του κόστους των συσκευών ακοής), το κόστος της εκπαιδευτικής υποστήριξης, την απώλεια παραγωγικότητας και το κοινωνικό κόστος. Το 57% αυτών των δαπανών καταλογίζεται σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.

Έλεγχος

Η έγκαιρη αναγνώριση της απώλειας ακοής και των ασθενειών του αυτιού είναι το κλειδί για την αποτελεσματική αντιμετώπιση. Αυτό απαιτεί συστηματικό έλεγχο για την ανίχνευση απώλειας ακοής και σχετικών παθήσεων του αυτιού, σε όσους διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Αυτό περιλαμβάνει:

• Παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας
• Άτομα που εκτίθενται σε θόρυβο ή χημικά στην εργασία, θα πρέπει να ελέγχουν συστηματικά την ακοή τους και να προστατεύονται με τις κατάλληλες ωτοασπίδες προστασίας.
• Άτομα που λαμβάνουν ωτοτοξικά φάρμακα
• Μεγαλύτερους ενήλικες που παρουσιάζουν πρεσβυακουσία.
• Νεογέννητα μωρά και βρέφη. Ειδικά για αυτή την κατηγορία ασθενών η σύγχρονη ιατρική επιστήμη και τεχνολογία έχει δημιουργήσει προγράμματα καθολικού νεογνικού ελέγχου της ακοής (ΚΝΕΑ), τα οποία εφαρμόζονται σε δεκάδες χώρες του εξωτερικού. Σύμφωνα με οδηγία του ΠΟΥ ο έλεγχος ακοής στα νεογέννητα και τα βρέφη πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι την ηλικία των τριών μηνών.

Αποκατάσταση

Μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες η προσφυγή σε βοηθήματα για την ενίσχυση της ακοής δεν ήταν ελκυστική. Τα περισσότερα από αυτά ήταν μεγάλα και αντιαισθητικά και πρόσθεταν, αντί να αφαιρούν, ψυχολογικό βάρος στον βαρήκοο. Σήμερα, όμως, η σύγχρονη τεχνολογία προσφέρει λύσεις για την αποκατάσταση της ακοής με ακουστικά βαρηκοΐας, ή κοχλιακά εμφυτεύματα (εάν πρόκειται για περιπτώσεις κώφωσης), που είναι μοντέρνα, «έξυπνα», υψηλής αισθητικής, έως και «αόρατα».

Τα σύγχρονα ακουστικά βαρηκοΐας περιέχουν μικροτσίπ με αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να προσφέρουν στο βαρήκοο φυσική ακοή ακόμα και σε δύσκολα ακουστικά περιβάλλοντα (χώρους εστίασης, θέατρα κ.α). Κάποια άλλα διαθέτουν τεχνολογία Bluetooth, ώστε να συνδέονται με το smartphone, το tablet, τον υπολογιστή και την τηλεόραση, κάνοντας ευκολότερη και ποιοτικότερη την επικοινωνία του χρήστη. Υπάρχουν, επίσης applications που δίνουν τη δυνατότητα στο χρήστη να έχει τον πλήρη έλεγχο των ακουστικών βαρηκοΐας του.

Σήμερα δεν υπάρχει κανένας λόγος ένας βαρήκοος να αποστερείται τις μικρές και μεγάλες χαρές της ζωής. Το γέλιο του παιδιού ή του εγγονού του. Μία σονάτα στο πικάπ. Ένα θεατρικό έργο στην τηλεόραση ή στην Επίδαυρο. Το θρόισμα των δέντρων στο δάσος, ή τον ήχο των κυμάτων στην θάλασσα. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να μένει περιθωριοποιημένος.

πηγές:

Maico. It is so easy to identify babies with hearing loss. n.d. http://newborn-hearing-screening.com/ (πρόσβαση 03 02, 2021).

World Health Organisation. https://www.who.int/. 02 03 2021. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/deafness-and-hearing-loss (πρόσβαση 03 02, 2021).

λεξις & σκεψις. Βαρηκοΐα. n.d. https://www.psycare.gr/single-post/2023/01/01/Why-you-should-start-speaking-up-in-class (πρόσβαση 03 02, 2021).