Την απελευθέρωση του Ακροκορίνθου τιμά ο δήμος Κορινθίων
Την απελευθέρωση του Ακροκορίνθου θα τιμήσει ο δήμος Κορινθίων στην εκδήλωση που οργανώνει την Πέμπτη 26 Οκτωβρίου 2023. Στις 10.30 το πρωί θα τελεστεί Δοξολογία στον Ακροκόρινθο και θα γίνει κατάθεση στεφάνων, ενώ θα ακολουθήσει ομιλία.
26 Οκτωβρίου 1823.
Το φρούριο της Κορίνθου παραδίνεται στον Αρχιστράτηγος Θ.Κολοκοτρώνη.
Η Δεύτερη Πολιορκία του Ακροκορίνθου (το μεγαλύτερο σε έκταση κάστρο στην Βαλκανική χερσονησου.) λήγει στις 19-10-1823.(Παλαιό ημερολόγιο.)
Στην Πελοπόννησο το 1823 μόνο τα φρούρια της Πάτρας, του Ακροκορίνθου, της Μεθώνης, της Κορώνης και του Ρίου κατέχονταν ακόμα από τους Τούρκους.
Ο Ακροκόρινθος κρατούσε ακόμα γιατί ανεφοδιαζόταν εύκολα από την Πάτρα με πλοία.
Μετά τη μάχη της Ακράτας-Μαύρων Λιθαριών και ιδιαίτερα από τις 18 Απριλίου η πολιορκία του Ακροκορίνθου γινόταν όλο και πιο στενότερη.
Στις αρχές του 1823 ξεκινάει για Τρίτη φόρα πολιορκία του Ακροκορίνθου απ τις Ελληνικές επαναστατικές δυνάμεις.
Η Εθνική Συνέλευση του Άστρους διορίζει αρχηγό της πολιορκίας τον Κορίνθιο Ιωάννη Σωτ. Νοταρά και του δίνουν τον βαθμό του Αντιστράτηγου .
Τον Ιούνιο έρχεται ο εμπειρος οπλαρχηγος και πορθητής του Παλαμηδιού, ΣΤΑΙΚΟΣ ΣΤΑΙΚΟΠΟΥΛΟΣ, ενώ τον Οκτώβρη, για να πιεστούν ακόμα περισσότερο τα πράγματα, διορίζεται από το Εκτελεστικό και ο Γενναίος Κολοκοτρώνης.
Η Ελληνική δύναμη έφθασε τους 800 άνδρες.
Κατά διαταγή του εκτελεστικού από το Σοφικό στην πολιορκία έλαβε μέρος και ο Γενναιος Κολοκοτρώνης με δύναμη από 450 άνδρες, μαζί με τον Καπετάν Γεωργάκη Χελιώτη, τον Μαλτέζο και τον Γιάννη Νοταρά.
Οι πολιορκούμενοι επειδή περίμεναν ενισχύσεις από την Πάτρα σε τρόφιμα και Στρατό δεν δέχονταν διαπραγματεύσεις για παράδοση.
Τον Οκτώβριο η τάξη μεταξύ των πολιορκητών διασαλεύτηκε λόγω της αντιζηλίας μεταξύ των οπλαρχηγών Γιαννάκη και Παναγιώτη Νοταρά αλλά και πάλι ανέλαβε ο Γενναίος Κολοκοτρώνης να αποκαταστήσει την τάξη.
Στο μεταξύ οι Τούρκοι πρότειναν παράδοση με τον όρο η παράδοση να γίνει στον Αρχιστράτηγο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.
Ο κυριότερος λόγος για να παραδοθούν στον Αρχιστράτηγος, ήταν γιατί μόνο αυτόν θεωρούσαν «μπεσαλή», ικανό να κρατήσει το λόγο του και να μη σφαχτούν οι αιχμάλωτοι.
Ο Κολοκοτρώνης πήγε αυτοπροσώπως και έπειτα από συνεννόηση με τον Φρούραρχο Αβτουλάχ-Μπέη, υπογράφτηκε στις 19 Οκτωβρίου 1823 η συνθήκη της παράδοσης και της αποστολής των Τούρκων με ασφάλεια στη Θεσσαλονίκη.
Μετά την αποχώρηση των Τούρκων, ο Κολοκοτρώνης τοποθέτησε Φρούραρχο του Ακροκορίνθου τον Καπετάν Γεωργάκη Χελιώτη μαζί με τον Γιαννάκη Νοταρά.
Η συνθήκη παράδοσης υπογράφτηκε στις 19 Οκτωβρίου 1823, αλλά οι Τουρκαλβανοί άφησαν το Κάστρο στις 26 Οκτωβρίου, γιατί στο μεταξύ έγινε απογραφή των πραγμάτων που θα περιέρχονταν στους Έλληνες.
Το μεσημέρι της 26ης Οκτωβρίου 1823, ανήμερα του Αγίου Δημητρίου, 300 Τουρκαλβανοί και 60 γυναίκες εγκατέλειπαν τον Ακροκόρινθο στα χέρια των Ελλήνων.
Ακολούθησε Αγιασμός και επίσημη Δοξολογία, στη συνέχεια φαγοπότι και χορός από όλους τους Κορινθίους και τους Δερβενοχωρίτες.
Μέσα σε δάκρυα χαράς για την απελευθέρωση του ενδοξότερου Φρουρίου της Πελοποννήσου και της συντριβής και του τελευταίου ίχνους της Δραμαλικής Στρατιάς.
